HIT CHANNEL ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Φεβρουάριος 2024. Είχαμε την τεράστια τιμή να μιλήσουμε με έναν θρυλικό σαξοφωνίστα: τον Bill Evans. Είναι περισσότερο γνωστός ως μέλος του συγκροτήματος του Miles Davis από το 1981 έως το 1983, κυκλοφορώντας μαζί του albums όπως τα “The Man With the Horn” (1981) και “We Want Miles” (1982). Έχει παίξει επίσης με τους Elements, Mahavishnu Orchestra, Gregg Allman, Warren Haynes, Phil Lesh, Willie Nelson, Herbie Hancock, Mick Jagger και άλλους. Την άνοιξη κυκλοφορεί το νέο solo album του “Who I Am”. Οι Bill Evans and the Vansband Allstars θα παίξουν δύο συναυλίες στην Αθήνα στην Μουσική Σκηνή Αθηνά Live στις 11 Μαΐου (εισιτήρια εδώ). Διαβάστε παρακάτω τα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα που μας είπε:
Ποια είναι η βασική ιδέα πίσω από το “Who I Am” album;
Η βασική ιδέα πίσω από το “Who I Am” είναι να παίξω αρμονίες που να ταιριάζουν με τα συναισθήματά μου, με μουσικούς που είναι σε θέση να αποδώσουν στο υψηλότερο επίπεδο τις σκέψεις και τις μουσικές νότες που γράφω και ηχογραφώ. Έτσι, αυτό έκανα: Κάθισα για δύο μήνες και προσπάθησα να γράψω το είδος των μελωδιών, των αρμονιών και των συναισθημάτων που ήταν πραγματικά αυτά που νιώθω. Ήθελα να είμαι βέβαιος ότι ένιωθα κάτι από τη μουσική, όχι μόνο νότες, δεν είναι απλώς μια άσκηση, θέλω αυτές να είναι μελωδίες και αρμονίες που θα μπορείς να θυμάσαι, που θα μπορείς να νιώσεις και αυτό ήταν έντονο. Αυτός ο δίσκος είναι ένας από τους αγαπημένους μου γιατί κατάφερα να το πετύχω σ’ αυτά τα τραγούδια. Είμαι πραγματικά ενθουσιασμένος μ’ αυτόν.
Θα μπορούσατε να μας δώσετε κάποιες γενικές πληροφορίες για τη διαδικασία σύνθεσης και ηχογράφησης του “Who I Am” album;
Ναι, άρχισα να ηχογραφώ στο σπίτι και πρώτα χρησιμοποίησα πιάνο, και μετά άρχισα να βάζω διαφορετικά drum μέρη και samples, οπότε καθώς έγραφα το τραγούδι μπορούσα ν’ ακούω το rhythm section. Δούλεψα πιθανώς σε 20 ή 30 τραγούδια, όλα ταυτόχρονα και τα τραγούδια που καταλήγουν να είναι πιο δυνατά είναι αυτά που συνεχίζω μέχρι να τα τελειώσω. Έχω μια ιδέα στο μυαλό μου: Θέλω αυτό το album να είναι ένας πολύ συνεκτικός μελωδικός δίσκος, γι’ αυτό προσπάθησα πραγματικά να το κρατήσω σ’ αυτόν τον δρόμο, ώστε όλα να δίνουν την αίσθηση ότι ανήκουν στον ίδιο δίσκο. Ήθελα απλώς να χωθώ στις μελωδίες που είναι φυσικές για μένα, μετά από τόσους πολλούς δίσκους που έχω κάνει. Έτσι, η διαδικασία είναι: Ξεκινάω στο πιάνο, μετά δουλεύω στον υπολογιστή τα μέρη σε drums και μπάσο και τέτοια πράγματα, παίζω τα πάντα. Στη συνέχεια, μόλις έχω ένα demo του τραγουδιού, μπορώ να το παίξω στους άλλους μουσικούς και να τους αφήσω να κάνουν τη δουλειά τους στη μουσική μου. Ποτέ δεν λέω στους μουσικούς τι ακριβώς να παίξουν, γιατί όταν έχεις μουσικούς σε τόσο υψηλό επίπεδο όπως αυτό, όπως ο Keith Carlock (σ.σ: Steely Dan, James Taylor –drums), ο Wolfgang Haffner (drums), ο Victor Wooten (σ.σ: Béla Fleck and the Flecktones, Mike Stern -μπάσο) και ο Simon Oslender (πιάνο, hammond), ξέρουν τι να παίξουν. Είναι τέτοια άτομα, που θέλω να μπορούν να είναι ο εαυτός τους στη μουσική μου. Αυτή είναι η διαδικασία.
Ο Ron Carter (Miles Davis Quintet –μπάσο) μου είπε: «Το πρώτο take είναι πάντα το καλύτερο στο studio γιατί την πρώτη φορά παίζεις τη μουσική, τη δεύτερη παίζεις τον εαυτό σου». Συμφωνείτε μ’ αυτό;
Εξαρτάται από το είδος της μουσικής. Αν πρόκειται για καθαρόαιμη jazz, πολλές φορές είναι το πρώτο take, αλλά πολλές φορές είναι το δεύτερο ή το τρίτο take, όσο πιο εξοικειωμένος γίνεσαι με τη μουσική. Το πρώτο take συμβαίνει μόνο μία φορά και πολλές φορές αυτή μπορεί να είναι μια μαγική στιγμή, αλλά δεν πιστεύω απαραίτητα ότι είναι το πρώτο take από κάθε τραγούδι που ηχογραφείς, γιατί πολλές φορές αφού οι μουσικοί έχουν «τριφτεί» με το τραγούδι, μπορούν να παίξουν καλύτερα στο τρίτο ή το τέταρτο take, γιατί είναι πιο εξοικειωμένοι μ’ αυτό. Έτσι, για μένα, μερικές φορές είναι το πρώτο take, αλλά όχι πάντα.
Δυσκολεύεστε να βρείτε τίτλους για instrumental κομμάτια;
Ναι (γέλια)! Ναι, τα instrumental κομμάτια είναι διαφορετικά. Θες να μπορέσεις να βρεις έναν τίτλο που κατά κάποιο τρόπο ν’ ακούγεται ότι θα μπορούσε να σχετίζεται με τη μουσική, αλλά τις περισσότερες φορές όταν γράφω τραγούδια και τα ηχογραφώ οι τίτλοι τους είναι: “1”, “2”, “3”, “4”, “5”, “6” (γέλια) και αφού τελειώσει το κομμάτι, βρίσκω έναν τίτλο. Αλλά, ναι, για τα instrumental κομμάτια δεν είναι ποτέ εύκολο να βρεις τίτλο. Είναι καλή ερώτηση.
Οι Vansband Allstars θα σας συνοδεύσουν στην επερχόμενη περιοδεία σας. Πείτε μας λίγα λόγια για ότι θα παίξετε με τους Keith Carlock (drums), John Medeski (πλήκτρα) και τον Felix Pastorius (μπάσο);
Εντάξει. Αυτοί είναι μουσικοί που παίζουν τ’ όργανό τους στο υψηλότερο επίπεδο. Μπορούν να παίξουν όλα τα είδη μουσικής και είναι εξαιρετικά εκφραστικοί. Έτσι, όταν τους δίνω ένα τραγούδι να παίξουν, το τραγούδι είναι ένα σημείο εκκίνησης για οπουδήποτε πάει αυτό το τραγούδι. Θέλω να πω ότι ο Keith Carlock, ο Felix Pastorius και ο John Medeski είναι οι πιο περιζήτητοι μουσικοί στον κόσμο εδώ και αρκετό καιρό. Ο John Medeski δεν έχει παίξει ποτέ με τον Keith Carlock και ήθελε να παίξει με τον Keith Carlock εδώ και πολύ καιρό και πιστεύω ότι το στυλ τους θα είναι εκπληκτικό μαζί. Παίζω με τον John περιστασιακά για πολλά χρόνια και μόλις πρόσφατα, τα τελευταία δύο χρόνια, παίζω πολύ με τον Felix Pastorius, ο οποίος είναι εκπληκτικός μπασίστας και νιώθω ότι πάει το μπάσο πιο μακριά απ’ όσο το πήγε ο πατέρας του. Θέλω να πω, είναι σε θέση να παίζει πράγματα στο μπάσο που δεν νομίζω ότι μπορεί να παίξει άλλος. Έτσι, αυτό το είδος μουσικής που παίζω τώρα είναι ένα μεγάλο ερέθισμα για να παίξουν τέλεια τη μουσική και επίσης να κάνουν αυτό που κάνουν υπέροχα. Αυτή η μουσική, αφού παίξουμε την μελωδία, αφού παίξουμε το τραγούδι, θα πάει οπουδήποτε. Θέλω να δώσω στους μουσικούς την ελευθερία να έχουν πραγματικά πολλή ενέργεια κάθε βράδυ, έτσι ώστε κάθε βράδυ να είναι μια ξεχωριστή συναυλία για τον κόσμο που ακούει. Ο John Medeski είναι ένας από τους πιο δημιουργικούς πληκτράδες με τους οποίους έχω παίξει ποτέ, είναι πάντα ανοιχτός σε οτιδήποτε. Θα παίζει επίσης μια μικρή μελόντικα και μερικές φορές εγώ θα κάθομαι στα πλήκτρα και θα τον συνοδεύω. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές δυνατότητες με αυτό το συγκρότημα. Νομίζω ότι θα είναι πολύ συναρπαστικό.
Πόσο διαφορετική θα είναι η δυναμική στο συγκρότημα αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι δεν υπάρχει κιθαρίστας σε αυτό το line up με το οποίο θα περιοδεύσετε;
Η δυναμική θα είναι δυνατή γιατί ο John Medeski έχει τόσους πολλούς διαφορετικούς ήχους. Έχω παίξει με κιθαρίστες για πάρα πολλά χρόνια και είναι μεγάλη αλλαγή για μένα να κάνω περιοδείες χωρίς κιθαρίστα, γιατί όταν παίζω με έναν πληκτρά, παίζω λίγο διαφορετικά, κάτι που είναι φυσιολογικό. Παίζω μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο με κιθάρα και μ’ ένα συγκεκριμένο τρόπο με πλήκτρα και μ’ αυτό το συγκεκριμένο συγκρότημα θα είναι πραγματικά πιο εύκολο να ακούς το σαξόφωνο. Μερικές φορές, οι κιθαρίστες έχουν την τάση να παίζουν πολύ δυνατά και μπορούν να καλύψουν το σαξόφωνο σε διαφορετικές στιγμές. Για μένα, όσον αφορά την δυναμική είμαι ενθουσιασμένος που θα παίξω με αυτό το συγκρότημα. Θέλω να πω, μπορούμε να πάμε οπουδήποτε με αυτό το συγκρότημα, καθώς τα τραγούδια που θα παίζουμε έχουν ενσωματωμένη δυναμική, γιατί αυτή ακριβώς είναι η φύση των τραγουδιών. Θα είναι πολύ συναρπαστικό γιατί όλοι σε αυτό το συγκρότημα είναι δημιουργοί, όλοι σε αυτό το συγκρότημα είναι αυτοσχεδιαστές, άρα είναι ένα πολύ ιδιαίτερο συγκρότημα. Δεχόμαστε μεγάλο ενθουσιασμό από τον κόσμο που επικοινωνεί με όλους μας μέσω της ιστοσελίδας μας, λέγοντας ότι είναι πολύ ενθουσιασμένοι που θα δουν το συγκεκριμένο συγκρότημα. Φαίνεται ότι τα εισιτήρια πουλάνε πολύ ακόμα κι από τόσο νωρίς. Αυτό είναι ωραίο.
Θα παίξετε δύο συναυλίες στην Αθήνα στις 11 Μαΐου. Τι να περιμένουν οι οπαδοί από αυτές τις συναυλίες;
Πολλή ενέργεια, πολλή νέα μουσική και θα μπορέσουν να ακούσουν αυτούς τους μουσικούς να παίζουν πράγματα με πολύ φρέσκο τρόπο. Θα μπορέσουν να ακούσουν: Τον Keith Carlock, που είναι ένας από τους καλύτερους drummers στον κόσμο. Έτσι, θ’ ακούσουν έναν από τους καλύτερους drummers. Ο Felix Pastorius είναι ένας από τους καλύτερους μπασίστες. Έτσι, θ’ ακούσουν έναν από τους καλύτερους μπασίστες. Ο John Medeski είναι εντελώς πρωτότυπος, είναι ένας από τους καλύτερους οργανίστες και πληκτράδες. Έτσι, μ’ όλους μαζί, θα έχουν μια συναυλία πολύ υψηλού επιπέδου με μελωδία που να μπορούν να θυμούνται επίσης. Δεν είναι μόνο jazz. Πρόκειται για jazz με μελωδικό περιεχόμενο και μουσική με την οποία μπορεί να συνδεθεί το κοινό. Αφού λοιπόν παίξουμε την μελωδία, αφού παίξουμε το τραγούδι, ο αυτοσχεδιασμός είναι στο υψηλότερο επίπεδο. Έχουμε πάντα επίγνωση του κοινού. Νομίζω ότι το κοινό που θα είναι πολύ ενθουσιασμένο με την συναυλία.
Περάσατε καλά παίζοντας στο Christmas Jam του Warren Haynes τον περασμένο Δεκέμβριο (2023) ;
Ναι, πέρασα υπέροχα! Δεν είχα παίξει με τον Warren Haynes πιθανώς εδώ και 7 χρόνια, αυτή είναι η πρώτη φορά που παίξαμε. Παίζαμε συνέχεια μαζί και ήμασταν σε διαφορετικές κατευθύνσεις τα τελευταία 7 χρόνια και μετά υπήρξε η πανδημία και άλλα. Ναι, είναι πάντα διασκεδαστικό και ενδιαφέρον γιατί αυτή η μουσική είναι διαφορετική από τη μουσική που κάνω με τα συγκροτήματά μου. Η μουσική με τον Warren Haynes είναι περισσότερο jam band rock, οπότε έτσι παίζω μαζί του. Ο Slash έπαιζε κιθάρα. Υπήρχαν σπουδαίοι μουσικοί. Ο John Medeski ήταν εκεί. Ο τραγουδιστής ονόματι Datrian (σ.σ: Johnson), είναι από το Asheville της Βόρειας Καρολίνας, ένας εκπληκτικός νέος τραγουδιστής που πραγματικά νομίζω ότι ο κόσμος θα πρέπει να τον γνωρίσει κάποια στιγμή. Έτσι, υπάρχουν όλοι αυτοί οι διαφορετικοί μουσικοί και άνθρωποι με τους οποίους παίζεις. Αυτή ήταν μια συναυλία του Warren Haynes και υπάρχουν πάντα περίπου 15.000 άτομα που έρχονται στην συναυλία, επομένως έχει πολλή ενέργεια και πολύ rock ‘n’ roll.
Πώς σας ήρθε η ιδέα να κάνετε το “Soulgrass” album το 2005;
Λοιπόν, επηρεάστηκα πάρα πολύ από τη Americana μουσική. Λατρεύω τα όργανα του banjo, του μαντολίνου, του dobro, των οργάνων της Americana γιατί πιστεύω ότι ακούγονται πολύ καλά με το σαξόφωνο και κανείς δεν το έχει κάνει πραγματικά αυτό. Ήταν κάτι που ήταν συναρπαστικό για μένα. Έτσι, άρχισα να γράφω τέτοια μουσική και επίσης, αν ακούς bluegrass μουσική, ακούγεται πολύ σαν bebop jazz, οπότε έχει πολλές ομοιότητες και μ’ αρέσει να παίζω με έναν βιολιστή που να μπορεί πραγματικά να παίξει. Αυτή η ιδέα ήταν πολύ φυσική για μένα και ήμουν ενθουσιασμένος που το έκανα και είχα αυτό το συγκρότημα για σχεδόν 12 χρόνια και ήταν πολύ διασκεδαστικό. Τώρα ζω στο Nashville και θα φτιάξω ένα καλύτερο συγκρότημα που θα έχει αυτά τα όργανα, πιθανότατα του χρόνου.
Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε τα συναισθήματά σας όταν περιοδεύσατε σε όλη τη Ρωσία το 2015 γυρίζοντας το ντοκιμαντέρ “Groove” (2017);
Αυτό που ανακάλυψα είναι ότι οι άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο είναι ίδιοι. Για μένα, είναι κρίμα να έχεις πολιτικούς που είναι διαφορετικοί από τους κανονικούς, φυσιολογικούς ανθρώπους. Οι κανονικοί, φυσιολογικοί άνθρωποι στη Ρωσία είναι πολύ καλοί, απλώς προσπαθούν να προσφέρουν στις οικογένειές τους και μετά έχεις αυτό το καθεστώς που είναι μια δικτατορική, αυταρχική κυβέρνηση που απλώς περιορίζει τον λαό. Έτσι, βρέθηκα εκεί από τη Σιβηρία μέχρι τη Μόσχα και γνώρισα μερικούς σπουδαίους ανθρώπους γιατί οι άνθρωποι της Ρωσίας είναι ζεστοί, εργατικοί και ωραίοι άνθρωποι. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των πολιτικών στη Ρωσία και του λαού, αυτό παρατήρησα. Έτσι, το να παίζεις μουσική ήταν υπέροχο γιατί οι άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο αγαπούν τη μουσική. Είναι πραγματικά η διεθνής γλώσσα. Είναι πραγματικά κρίμα αυτό που συμβαίνει τώρα γιατί δεν νομίζω ότι ως μουσικοί από τις ΗΠΑ θα ξαναπάμε σύντομα στη Ρωσία.
Ένα από τα αγαπημένα μου video στο YouTube είναι να παίζετε το “In Memory of Elizabeth Reed” με τους Allman Brothers Band στο Beacon Theatre το 2010. Απολαύσατε αυτή την συναυλία;
Ναι. Έπαιξα πολύ με τους Allman Brothers. Ήταν όλοι φίλοι μου και εμφανιζόμουν πολύ μαζί τους όταν βρίσκονταν στη Νέα Υόρκη. Είχε πάντα πολλή ενέργεια, πολλή πλάκα και ήταν υπέροχο συναίσθημα μ’ αυτό το συγκρότημα. Θα κάνω μια συναυλία στη Sarasota της Florida σε περίπου ένα μήνα με μερικά από τα μέλη που έπαιζαν με τους Allman Brothers, θα είμαι καλεσμένος του συγκροτήματός τους για ένα βράδυ. Μ’ αρέσει να παίζω αυτή τη μουσική. Είναι διασκεδαστικό, είναι διαφορετικό και πάντα παίζω λίγο διαφορετικά όταν είμαι με αυτά τα συγκροτήματα.
Πώς συνέβη να ηχογραφήσετε το “Love is Working Overtime” με τον Gregg Allman στο “Rise Above” (2016) album σας;
Ήταν πραγματικά ξεχωριστό γιατί πάντα μ’ άρεσε ο τρόπος που ο Gregg τραγουδούσε τα blues. Γίναμε πολύ καλοί φίλοι και του είπα ότι ήθελα να τον έχω στον δίσκο μου. Θα ήθελα πολύ να γράψω ένα τραγούδι γι’ αυτόν που θα μπορούσε να τραγουδήσει. Έτσι, είπε: «Λοιπόν, στείλτο μου». Έτσι, έγραψα ένα τραγούδι και του το έστειλα και μου έγραψε λέγοντας ότι αυτό το τραγούδι τον ενέπνευσε τόσο που ανυπομονούσε να το ηχογραφήσει και πίστευε πραγματικά ότι θα ‘βγαινε υπέροχο. Κατέβηκα στη Savannah της Georgia όπου έμενε και το ηχογραφήσαμε και ήταν πραγματικά ξεχωριστό γιατί ο Gregg ήταν ένας ξεχωριστός τραγουδιστής και ένας αυθεντικός Αμερικανός star του rock ‘n’ roll, θα έλεγα περισσότερο star της soul/country. Ήταν τόσο διασκεδαστικό γιατί ήταν τόσο φυσικό, ήταν τόσο παρών, του άρεσε να το τραγουδάει και του άρεσε ο τρόπος που βγήκε το τραγούδι και ήμουν τόσο ενθουσιασμένος γι’ αυτό. Έτσι, για μένα, ήταν μια πραγματικά ξεχωριστή στιγμή.
Πόσο σημαντικός είναι για εσάς ο αυτοσχεδιασμός;
Λοιπόν, είναι τα πάντα γιατί ο αυτοσχεδιασμός είναι προσωπικός, είναι ο τρόπος με τον οποίο κάποιος παίζει με το δικό του στυλ, είναι οι διαφορές μεταξύ κάθε διαφορετικού μουσικού. Θέλω να πω, ξοδεύεις μια ολόκληρη ζωή για να μάθεις να παίζεις jazz. Χρειάζεται πολύς χρόνος για να γίνεις πραγματικά καλός και πρέπει να συνεχίσεις να εξασκείσαι και το κάνεις για να το διατηρήσεις στο υψηλότερο επίπεδο, αλλά αυτό μας αρέσει να κάνουμε. Γιατί αν ήταν εύκολο θα το έκαναν όλοι, αλλά για μένα αυτό είναι ο αυτοσχεδιασμός στην jazz. Είμαι πρώτα μουσικός της jazz, αν μπορείς ν’ αυτοσχεδιάσεις και μπορείς να παίξεις jazz, μπορείς να παίξεις σχεδόν οποιοδήποτε είδος μουσικής γιατί η jazz είναι μια γλώσσα. Είναι κάτι που μαθαίνεις, όπως κάθε ξένη γλώσσα που μιλάς. Είναι σαν να μιλάμε στ’ όργανό μας και όσο περισσότερο το παίζουμε, τόσο καλύτεροι γινόμαστε σ’ αυτό. Είναι βασικά αυτό που ξεχωρίζει τον κάθε μουσικό ως άτομο.
Ένα από τα χαρακτηριστικά κομμάτια σας με τον Miles Davis είναι το “Jean–Pierre”. Ποια είναι η ιστορία πίσω απ’ αυτό το υπέροχο τραγούδι;
Η ιστορία πίσω από αυτό το τραγούδι είναι ότι τον άκουσα να παίζει ένα πρωί στην κατοικία του στη Νέα Υόρκη στη West 77th Street, το 1980. Ήταν ένα υπέροχο τραγουδάκι και είπε: «Τι νομίζεις;» και είπα: «Είναι ένα υπέροχο τραγουδάκι». Στην πρώτη μας συναυλία, που ήταν στη Βοστώνη, χρειαζόμασταν περισσότερη μουσική και του είπα: «Ας παίξουμε αυτό το τραγουδάκι» στο πρώτο set και είπε: «Όχι, αυτό είναι ένα τραγούδι που δεν θέλω να παίξω». Έτσι, δεν το παίξαμε και μετά στο δεύτερο set, αν έχω δίκιο, δεν είχαμε άλλη μουσική και πήγα κοντά του και του είπα: «Λοιπόν, δεν ξέρω τι έχεις στο μυαλό σου, αλλά νομίζω ότι καλύτερα να παίξεις αυτή την σύντομη μελωδία τώρα, για να έχουμε κάτι να παίξουμε» και είπε: «Εντάξει, ας το δοκιμάσουμε». Έτσι, βάλαμε τον Marcus (σ.σ: Miller -μπάσο) να παίξει τη μπασογραμμή, έπαιξε αυτή τη μελωδία και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Αισθάνομαι κάπως υπεύθυνος γι’ αυτό το τραγούδι, γιατί δεν ενδιαφερόταν να παίξει αυτή τη σύντομη μελωδία και του έλεγα συνέχεια ότι θα ‘πρεπε. Οπότε, αν του έλεγα εξ αρχής ότι δεν έπρεπε να το κάνουμε, πιθανότατα δεν θα το έκανε ποτέ. Λοιπόν, αυτή είναι η ιστορία.
Όταν ήσασταν στο συγκρότημα του Miles παίζατε μερικά πλήκτρα στην σκηνή. Πώς προέκυψε;
Έπαιζα πιάνο στο σπίτι του, έπαιζα γι’ αυτόν και μου είπε: «Θέλω να παίξεις και στη σκηνή». Ήθελε απλώς να παίζω ηλεκτρικό πιάνο μερικές φορές, το οποίο ήταν Fender Rhodes και λίγο-πολύ έτσι συνέβη. Έπαιζα στο σπίτι του και μετά μου είπε: «Θέλω να το κάνεις σε κάποιες από τις συναυλίες». Είπα: «Εντάξει» και αυτό ήταν.
Ήταν ο Miles ένας εύκολος άνθρωπος για να συνεργαστείς μαζί του;
Αυτό είναι μεγάλο ερώτημα. Ήταν πραγματικά πολύ εύκολο να συνεργαστείς μαζί του γιατί τον ήξερα πολύ καλά. Έτσι, απλώς σ’ άφηνε να παίξεις. Σκεφτόταν ότι από τη στιγμή που μπαίνεις στο συγκρότημά του ξέρεις ήδη πώς να παίζεις. Ήμασταν πολύ στενοί φίλοι, οπότε όσον αφορά εμένα, απλά τον παρατηρείς, τον παρακολουθείς συνέχεια γιατί μπορεί να ξεκινήσει να συμβούν πράγματα. Κάπως έτσι ήταν.
Γιατί αποφασίσατε ν’ αφήσετε τον Miles Davis το 1983;
Επειδή ο John McLaughlin μου ζήτησε να ενταχθώ στο συγκρότημά του (σ.σ: Mahavishnu Orchestra) και ήθελα να παίξω κάποια διαφορετική μουσική, οπότε ήμουν χαρούμενος να προχωρήσω. Είναι το ίδιο όπως σε κάθε συγκρότημα, είτε είναι ο Miles είτε ο John McLaughlin είτε οποιοσδήποτε άλλος. Αφού παίξεις μουσική για κάποιο διάστημα, θες να ζήσεις κάποιες άλλες εμπειρίες. Θέλω να πω, όλα αυτά τα χρόνια έκανα το Push συγκρότημά μου, το ακουστικό μου συγκρότημα, είχα τους Soulgrass, τους Vansband, γιατί είναι φυσικό να θες να παίξεις διαφορετικά είδη μουσικής με διαφορετικούς μουσικούς. Μετά από κάποια χρόνια, μερικές φορές λίγο περισσότερο, είναι απλώς φυσικό να κάνεις διαφορετικά πράγματα. Έτσι, αφού ήμουν με τον Miles για κάποιο καιρό και μου δόθηκε η ευκαιρία να παίξω διαφορετική μουσική, έμοιαζε φυσικό.
Πόση καλλιτεχνική ελευθερία έχετε σε δίσκους άλλων μουσικών;
Λοιπόν, αυτό εξαρτάται. Όταν οι άνθρωποι μου ζητούν να παίξω σε δίσκους άλλων, θέλουν λίγο-πολύ να παίξω το στυλ μου. Με καλούν γιατί θέλουν να κάνω αυτό που κάνω. Έτσι, έχω σχεδόν πάντα καλλιτεχνική ελευθερία. Προσπαθώ να παίξω τη μουσική που στέλνουν, όσο καλύτερα μπορώ, αλλά όταν πρόκειται για αυτοσχεδιασμό, κάνω αυτό που θέλω, γιατί γι’ αυτό με καλούν. Θέλουν να κάνω αυτό που κάνω καλύτερα, που είναι ο εαυτός μου. Νιώθω ότι γι’ αυτό επικοινωνούν μαζί μου, έτσι γι’ αυτό το κάνω.
Γράψατε το “Clarendon Hills” στο “Mahavishnu” (1984) των Mahavishnu Orchestra. Είναι αυτό ένα είδος φόρου τιμής στα παιδικά σας χρόνια (γεννήθηκε στο χωριό Clarendon Hills του Illinois);
Ναι. Αυτό σκέφτηκα και έγραψα ένα τραγούδι και μετά το ηχογραφήσαμε με τον John McLaughlin. Ναι, έχεις δίκιο. Απολύτως.
Θυμάστε την συναυλία σας στην Αθήνα το 2016;
Ναι, θυμάμαι να παίζω στην Αθήνα. Θα παίξω σε διαφορετικό μέρος αυτή τη φορά, σωστά; Έτσι νομίζω (σ.σ: το 2016 έπαιξε στο Gazarte -τώρα θα παίξει στο Athina Live). Είχε πλάκα. Ήταν ένας πολύ ωραίος χώρος για να παίξω και ήταν η πρώτη φορά που πήγα στην Ελλάδα. Έτσι, είχαμε μερικές ελεύθερες μέρες και μπορέσαμε να περπατήσουμε και να δούμε διαφορετικά πράγματα. Έτσι, ήταν πολύ διασκεδαστικό και θυμάμαι αυτόν τον χώρο. Ήταν πολύ ωραίος χώρος για να παίξεις και οι άνθρωποι ήταν πολύ ωραίοι. Περάσαμε υπέροχα.
Πείτε μας παρακαλώ για την επιρροή του Dave Liebman (Elvin Jones, Miles Davis -σαξόφωνο) σε σας.
Λοιπόν, όταν ξεκινούσα άκουγα τους John Coltrane, Sonny Rollins και Joe Henderson. Άρχισα να ακούω τους σαξοφωνίστες μετά τον Coltrane, τους ανθρώπους που μπορούσα να πάω και να δω live. Και μπορούσα να πάω στον Steve Grossman, μπορούσα να πάω στον Dave Liebman, μπορούσα να πάω στον Michael Brecker και μπορούσα να δω το cool παίξιμο αυτού του νεαρού σαξοφωνίστα (σ.σ: του Dave Liebman) με τον Elvin Jones (drums) και μπορούσα να πάω να τον δω live. Έτσι, ο Dave μ’ επηρέασε γιατί πήγαινα και έβλεπα το συγκρότημά του. Μερικές φορές αυτός έπαιζε drums και εγώ σαξόφωνο, έτσι κατάφερα να γνωρίσω τον Dave. Ο Dave ήταν μια επιρροή μου, με σύστησε στο συγκρότημα του Miles Davis, οπότε αυτό ήταν το μεγάλο, πραγματικά υπέροχο πράγμα για μένα. Θα είμαι πάντα ευγνώμων στον Dave για αυτό.
Ο Miroslav Vitous (Weather Report, solo) μου είπε ότι η jazz πέθανε, η jazz τελείωσε γιατί δεν υπάρχουν πια μεγάλες μουσικές προσωπικότητες όπως ο Wayne Shorter και ο Herbie Hancock. Συμφωνείτε μ’ αυτό;
Όχι, δεν συμφωνώ μ’ αυτό γιατί τώρα υπάρχουν τόσοι πολλοί σπουδαίοι μουσικοί, απλώς δεν έχουν μέρη να παίξουν. Υπάρχουν τώρα τόσες πολλές δυνατότητες για να μάθεις, έχεις τόσους πολλούς σπουδαίους νέους μουσικούς που βγαίνουν από τις σχολές κάθε χρόνο, αλλά δεν έχουν την ευκαιρία. Υπάρχουν τόσες πολλές ηχογραφήσεις που κυκλοφορούν, εννοώ, είναι όλοι σ’ ένα home studio, όλοι δουλεύουν και όλοι ηχογραφούν. Πριν, όταν οι Weather Report έβγαζαν ένα δίσκο, δεν υπήρχε Spotify, δεν υπήρχε downloading, δεν υπήρχε streaming. Αν ήθελες ν’ ακούσεις τους Weather Report, έπρεπε ν’ αγοράσεις τον δίσκο. Έτσι, όλοι ήταν ενήμεροι. Δεν έβγαινε τόση μουσική, οπότε όλοι άκουγαν τα συγκροτήματα που είχαν δίσκο. Τώρα, δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν πολλοί σπουδαίοι μουσικοί που υπάρχουν τώρα εκεί έξω, απλώς δεν έχουν πού να παίξουν επειδή δεν έχουν ονόματα και για να βγουν έξω να παίξουν, οι διοργανωτές συναυλιών θέλουν να πουλήσουν εισιτήρια. Θα προσλάβουν ένα συγκρότημα που έχει ένα όνομα που ο κόσμος γνωρίζει και αναγνωρίζει, ώστε να μπορεί να πουλήσει εισιτήρια. Έτσι, νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο για τους νέους μουσικούς τώρα, γιατί μπορούν ν’ ακούσουν τους πάντες, μπορούν να μάθουν πώς να παίζουν, αλλά δεν έχουν πού να παίξουν. Αισθάνομαι ότι είναι δύσκολη περίοδος για τους νέους μουσικούς στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί είστε τόσο κατά της smooth jazz;
Δεν είμαι εναντίον κανενός είδους μουσικής. Το μόνο επικριτικό πράγμα που θέλω να πω για τη smooth jazz είναι ότι δεν υπάρχει προσωπικός χαρακτήρας, δεν υπάρχει τίποτα μοναδικό. Τα περισσότερα τραγούδια ακούγονται το ίδιο. Αυτό που είναι η smoth jazz, είναι ένα είδος instrumental R ‘n’ B και μουσικής που θέλουν να την κρατήσουν απλή, όχι προκλητική και οι περισσότεροι από τους σαξοφωνίστες στη smooth jazz ακούγονται όλοι το ίδιο, παίζουν την ίδια γραμμή. Δεν υπάρχουν ατομικότητες. Εάν ακούσεις έναν alto σαξοφωνίστα να παίζει smooth jazz, δεν ξέρεις ποιος είναι, θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε. Αλλά στην jazz, θα μπορούσες ν’ ακούσεις τον Wayne Shorter να παίζει μια νότα και ξέρεις ότι είναι ο Wayne Shorter ή μερικές φορές οι άνθρωποι μου λένε ότι μ’ ακούνε να παίζω μια γραμμή στο soprano σαξόφωνο και ξέρουν ότι είμαι εγώ. Αν ακούσεις κάποιον στην smooth jazz να παίζει solo, τα solos τους ακούγονται όλα το ίδιο, γιατί σε μεγάλο βαθμό έχει στάνταρ μορφή. Εγώ δεν είμαι γι’ αυτό στη μουσική. Είμαι στη μουσική για να είμαι ένα μοναδικό άτομο, να παίζω τη μουσική μου, να συνδεθώ μ’ ένα κοινό που θ’ αναγνωρίσει ότι είναι δική μου. Η smooth jazz δεν το κάνει αυτό. Η smooth jazz είναι απλώς ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής που δεν είναι τόσο δύσκολο να παιχτεί και δεν περιέχει κανέναν προσωπικό χαρακτήρα. Αυτή είναι η επικριτική μου επεξήγηση πάνω σ’ αυτό.
Είναι κολακευτικό που έχετε αναγνωριστεί απ’ όλη την jam σκηνή;
Αυτή είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση γιατί στη jam σκηνή δεν καταλαβαίνουν πραγματικά την jazz. Το πρόβλημα με τη jam σκηνή είναι: Υπάρχουν μερικά πολύ ωραία συγκροτήματα που παίζουν μερικά πάρα πολύ ωραία τραγούδια, αλλά κανένα από αυτά δεν μπορεί πραγματικά να αυτοσχεδιάσει. Έτσι, παίζουν 5 λεπτά από ένα ωραίο τραγούδι και μετά προσπαθούσαν να γίνουν jazz μουσικοί για τα επόμενα 15 λεπτά και δεν ακούγονται σαν πολύ καλοί μουσικοί της jazz, αν αυτό βγάζει νόημα. Το τζαμάρισμα στα jam συγκροτήματα δεν είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο και τα παιδιά και ο κόσμος που πάει να ακούσει τη μουσική δεν πάει εκεί για ν’ ακούσει μουσικούς να παίζουν σε υψηλό επίπεδο. Πάνε εκεί απλώς για να περάσουν καλά. Οπότε, είτε έχεις εμένα να παίζω σαξόφωνο σ’ ένα τραγούδι jam συγκροτήματος είτε έχεις κάποιον που μετά βίας μπορεί να παίξει σαξόφωνο, το κοινό δεν έχει ιδέα. Λοιπόν, αυτό ήταν κάπως καταθλιπτικό για μένα αφού έπαιξα στη jam σκηνή για αρκετό καιρό και έχω παίξει με πολλά από τα πιο δημοφιλή jam συγκροτήματα, για να συνειδητοποιήσω ότι αυτό που έπαιζα, πραγματικά δεν είχε σημασία για το κοινό. Αυτό είπα: «Ξέρεις κάτι; Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι ένα είδος κοινού στο οποίο στοχεύω», καταλαβαίνεις τι εννοώ. Γι’ αυτό άρχισα να αλλάζω λίγο, επειδή δεν ξοδεύω τόσο πολύ χρόνο εκεί έξω με την jam σκηνή.
Σας είχε πει ποτέ ο Miles Davis κάποια ιστορία για τα τζαμαρίσματά του με τον Jimi Hendrix;
Οχι! Όχι, πραγματικά. Με μένα, δεν τον είχα ακούσει ποτέ να μιλάει για τον Jimi Hendrix. Έτσι, δεν έχω ιστορίες του Miles με τον Jimi Hendrix, δυστυχώς.
Μετανιώνετε που ανακαλύψατε την rock μουσική αρκετά αργά στην καριέρα σας;
Όχι, γιατί για να παίξεις jazz στο υψηλότερο επίπεδο πρέπει ν’ αφιερώσεις το 100% του χρόνου σου. Θέλω να πω, έπρεπε ν’ αφιερώσω όλο μου τον χρόνο όταν ήμουν 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 ετών για να μάθω να παίζω jazz μουσική στο υψηλότερο επίπεδο. Αν δεν το έκανα, τώρα μπορεί να μην με γνώριζες καν. Μόλις έφτασα την jazz σ’ ένα συγκεκριμένο επίπεδο, μετά άρχισα να ανοίγομαι και ν’ ακούω άλλα πράγματα. Αλλά δεν είχα χώρο στο μυαλό μου για ν’ ακούσω οτιδήποτε άλλο εκτός από jazz όταν ξεκινούσα να παίζω. Έτσι, ήταν πολύ φυσικό για μένα και το συνειδητοποίησα αργότερα.
Έχετε παίξει live με τον Willie Nelson. Πόσο δύσκολο ήταν για εσάς να παίξετε country;
Στην jazz μπορείς να παίξεις οποιοδήποτε είδος μουσικής. Είναι το ίδιο σαξόφωνο, ο ίδιος καλλιτέχνης, το ίδιο άτομο που απλώς παίζει, μ’ όποιο συγκρότημα ή μουσική κι αν παίζεις μαζί. Αλλά δεν μπορώ να παίξω avant-garde αυτοσχεδιασμό με τον Willie Nelson, θ’ ακουγόταν χάλια. Λοιπόν, αυτό που προσπάθησα να κάνω ήταν: Παίζω αυτοσχεδιασμό που εξακολουθεί να συνδέεται με το τραγούδι, επομένως είναι πάντα μια πρόκληση. Είναι πολύ πιο απλή μουσική, επομένως πρέπει να παίζεις πιο απλά, αλλά πρέπει να το κάνεις ακόμα πιο μοντέρνα, αν αυτό βγάζει νόημα.
Ο Tony Williams μπήκε στο συγκρότημα του Miles όταν ήταν 17 ετών. Υπάρχουν τέτοιου είδους ευκαιρίες στις μέρες μας;
Ξέρεις, δεν είμαι σίγουρος. Πέρασα τα τελευταία 30 χρόνια παίζοντας μόνο με το δικό μου συγκρότημα ή κάποια συγκροτήματα που ήμουν συν-αρχηγός. Εάν το κάνεις αυτό, αφιερώνεις όλο τον χρόνο σου στον δικό σου κόσμο. Έτσι, πριν, όταν υπήρχαν συγκροτήματα όπως οι Miles Davis, Elvin Jones, Joe Zawinul, Wayne Shorter και Chick Corea, αυτά είναι συγκροτήματα που μπορείς να σκεφτείς: «Θέλω να εξασκηθώ πολύ σκληρά, για να μπορέσω να μπω σε ένα από αυτά τα συγκροτήματα, ίσως στο μέλλον». Είχες να στοχεύεις σε κάτι. Τώρα, δεν υπάρχουν τόσα πολλά συγκροτήματα που μπορείς να πεις: «Θέλω να παίξω σ’ αυτό το συγκρότημα. Θέλω να δω αν μπορώ να παίξω σ’ αυτό το συγκρότημα» για έναν νεαρό μουσικό. Αυτό που λέω λοιπόν στους νέους μουσικούς σήμερα είναι: Μερικά από τα καλύτερα συγκροτήματα του μέλλοντος είναι τα συγκροτήματα που θα φτιάξουν οι ίδιοι οι νέοι μουσικοί. Είπα: «Το συγκρότημα δεν χρειάζεται απαραίτητα να υπάρχει τώρα για να είναι σπουδαίο στο μέλλον. Απλώς παίξτε το όργανό σας όσο καλύτερα μπορείτε, να έχετε ένα όραμα για το πού θέλετε να βρίσκεται το συγκρότημά σας, η μουσική σας και η καριέρα σας. Επικεντρωθείτε σε αυτό και αφήστε το σύμπαν να σας βάλει στο σωστό σημείο». Αυτό νομίζω. Εάν παίζεις το όργανό σου πραγματικά πάρα πολύ καλά όταν ξεκινάς και κάνεις αρκετή εξάσκηση και είσαι καλός άνθρωπος, πολλά απ’ αυτά τα μελλοντικά συγκροτήματα θα σε βρουν.
Έχετε μουσικές φιλοδοξίες που δεν έχετε εκπληρώσει ακόμα;
Σίγουρα, πάντα έχω. Το πάρε-δώσε είναι αυτό που με κρατάει (γέλια). Θέλω να παίξω με διαφορετικούς μουσικούς, θέλω να μπορώ να συνεχίσω να γράφω και να παίζω μουσική με άτομα με τα οποία δεν έχω παίξει προηγουμένως και μ’ άτομα με τα οποία έχω να παίξω γι’ αρκετό καιρό. Αυτός είναι ο λόγος που γίνεται αυτή η επερχόμενη περιοδεία με τους John Medeski, Felix Pastorius και Keith Carlock, επειδή ο Keith και ο John δεν έχουν παίξει μαζί και θα παίξουν νέα μουσική. Θα είναι κάτι φρέσκο και διαφορετικό. Αυτό μ’ ενδιαφέρει να κάνω για τα επόμενα 10-15 χρόνια. Θέλω να πω, πολλοί από τους φίλους μου έχουν ήδη πεθάνει. Όσο μεγαλώνεις, οι άνθρωποι πεθαίνουν. Ξέρεις ότι αυτό δεν κρατάει για πάντα, γι’ αυτό θέλω να είμαι βέβαιος ότι οι περιοδείες που κάνεις, τα άτομα με τα οποία παίζεις είναι πραγματικά τ’ άτομα με τα οποία θες να παίξεις, γιατί δεν έχεις πολύ χρόνο για χάσιμο.
Πιστεύετε ότι λόγω των υπηρεσιών streaming, η ακρόαση ενός album από την αρχή μέχρι το τέλος, γίνεται πλέον ένα είδος τέχνης που χάνεται;
Ναι. Είναι απολύτως μια τέχνη που χάνεται γιατί οι άνθρωποι θα μπουν στο διαδίκτυο και θα βάλουν το δίσκο σου και θ’ ακούσουν ίσως 10 δευτερόλεπτα από κάθε τραγούδι και ίσως θα επιλέξουν δύο ή τρία τραγούδια για να «κατεβάσουν», δεν θα πάρουν ολόκληρο τον δίσκο. Οι άνθρωποι σήμερα έχουν πολύ σύντομο εύρος προσοχής, επομένως δεν ακούν ολόκληρο το τραγούδι από την αρχή μέχρι το τέλος, κατεβάζουν μόνο μερικά τραγούδια που πιστεύουν ότι τους αρέσουν. Στο παρελθόν, όταν οι άνθρωποι αγόραζαν CD και δίσκους, έβαζαν τον δίσκο και τον άκουγαν ολόκληρο. Αλλά εξακολουθώ να βρίσκω ανθρώπους που αγοράζουν CD στην περιοδεία. Θα προσφέρω το δίσκο μου στην περιοδεία. Θα έχω το νέο CD να πουλήσω και είμαι πάντα περίεργος γιατί ρωτάω τον κόσμο: «Έχετε CD player;» και πολλοί απ’ αυτούς λένε: «Όχι» και λέω: «Αλλά αγοράζεις CD» και λένε: «Θέλω να θυμάμαι τη μουσική απ’ απόψε». Είναι ενδιαφέρον, αν το υπογράψεις, θα το αγοράσουν. Είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα γιατί πουλάμε ακόμα 3.000 CD ανά περιοδεία και έχω παρατηρήσει ότι πολλοί από αυτούς δεν έχουν CD player (γέλια).
Ένα τεράστιο «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» στον κύριο Bill Evans για τον χρόνο του.
Αγοράστε τα εισιτήριά σας για τις συναυλίες στο Αθηνά Live εδώ: https://www.more.com/music/bill-evans-and-the-vansband-all-stars/
Official Bill Evans website: https://www.billevanssax.com/
Official Bill Evans Facebook page: https://www.facebook.com/billevanssax