HIT CHANNEL ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Νοέμβριος 2023. Είχαμε την μεγάλη τιμή να μιλήσουμε μ’ έναν θρυλικό μουσικό: τον Jorma Kaukonen. Είναι περισσότερο γνωστός ως ιδρυτικό μέλος των Jefferson Airplane. Αυτός και ο Jack Casady (Jefferson Airplane -μπάσο) παίζουν μαζί ως Hot Tuna για περισσότερο από 50 χρόνια. Από την δεκαετία του ‘70, έχει κυκλοφορήσει πολλά albums μόνος του ή σε συνεργασία με άλλους. Το 2021 κυκλοφόρησε το “The River Flows Volume 1” με τον John Hurlbut, με το “The River Flows Volume 2” να ακολουθεί την επόμενη χρονιά. Διαβάστε παρακάτω τα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα που μας είπε:
Απολαμβάνετε την τελευταία ηλεκτρική περιοδεία των Hot Tuna;
Ναι, αυτή τη στιγμή, κάναμε πέντε εβδομάδες (σ.σ: περιοδεία) και τελειώσαμε πριν από περίπου τρεις εβδομάδες και περάσαμε πολύ καλά. Φυσικά, είναι πάντα καλό να βρίσκεσαι με τους φίλους σου. Ήμασταν προβαρισμένοι και καλά προετοιμασμένοι και την επόμενη εβδομάδα έχουμε τις τρεις τελευταίες ηλεκτρικές μας συναυλίες, δύο από αυτές θα είναι στο παλιό Fillmore στο San Francisco και μία θα είναι στο Denver.
Θα υπάρχουν ακουστικές συναυλίες των Hot Tuna του χρόνου αλλά όχι άλλες ηλεκτρικές. Έχετε βαρεθεί την ηλεκτρική μουσική;
Όχι, δεν έχω βαρεθεί την ηλεκτρική μουσική, αλλά για να είμαι ειλικρινής μαζί σου, δεν είναι τόσο κοντά στην καρδιά μου όσο η ακουστική μουσική. Παίζω ακουστική κιθάρα όλη την ώρα, αλλά δεν αγγίζω ποτέ την ηλεκτρική κιθάρα, παρά μόνο όταν είμαι με το συγκρότημα. Έτσι, κάθε φορά που παίζω μουσική είναι πάντα διασκεδαστικό, αλλά νομίζω ότι για μένα, απλώς στη ζωή μου, η ακουστική μουσική είναι λίγο περισσότερο πολυδιάστατη, αν αυτό βγάζει νόημα.
Πόσο συναισθηματικό ήταν για εσάς όταν παίξατε στη συναυλία των 80ών γενεθλίων σας στο Carnegie Hall;
Ήταν απίστευτα! Ξέρεις, ήμουν πολύ τυχερός γιατί ήμουν πολύ υγιής σε όλη μου τη ζωή, τον επόμενο μήνα θα γίνω 83 ετών. Νομίζω ότι παίξαμε το Carnegie Hall στη δεκαετία του ‘70 με τους Hot Tuna και έπαιξα στη μικρή ακουστική αίθουσα (σ.σ: Zankel Hall, μια μικρή αίθουσα στο Carnegie Hall) με τον φίλο μου, τον Barry Mitterhoff, αλλά το Carnegie Hall δεν είναι σαν μια rock αίθουσα, δεν έχει καμία σχέση, είναι σαν να παίζεις σ’ ένα μέγαρο όπερας ή κάτι τέτοιο.
Κατά τη διάρκεια των lockdowns ήσασταν απασχολημένος με τις συναυλίες καραντίνας (Quarantine Shows). Περιμένατε ότι θα είχαν τόση επιτυχία;
Όχι, φυσικά ο Covid άλλαξε τα πάντα για εμάς, εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως είμαι σίγουρος ότι άλλαξε και για εσάς εκεί. Δεν είχα δουλειά, κανείς δεν περιόδευε, αλλά έχω ένα δικό μου παλιό θέατρο, εδώ στο Fur Peach Ranch, και έχουμε ένα χώρο παραγωγής, έχουμε σύνδεση στο διαδίκτυο και σκεφτήκαμε: «Απλώς θα κάνουμε εβδομαδιαίες συναυλίες και θα είναι δωρεάν». Ήταν πραγματικά καταπληκτικό για εμάς, γιατί δεν μπορούσαμε να ταξιδέψουμε, αλλά απλώς μας έκανε να νιώθουμε ότι ήταν ακόμα δυνατό να βγούμε έξω στον κόσμο.
Πώς σας ήρθε η ιδέα να κάνετε δύο album με τον υπεύθυνο του ράντσο σας, John Hurlbut;
Ο Johnny και εγώ είμαστε φίλοι για πάνω από 40 χρόνια και πάλι χάρη στην καραντίνα, ένα από τα ανάμεικτα συναισθήματα της καραντίνας ήταν ότι περιφερόμασταν γύρω-γύρω στο ράντσο χωρίς να κάνουμε τίποτα και πάντα φέρναμε τις κιθάρες μας, τις κάναμε να δουλέψουν και απλώς αρχίσαμε να παίζουμε. Επίσης, έχω κι ένα μικρό studio εδώ, και απλώς σκέφτηκα: «Ξέρεις, θα κάνουμε έναν δίσκο και θα τον κάνουμε ζωντανά, χωρίς overdubs ή ο,τιδήποτε τέτοιο». Έτσι κάναμε αυτούς τους δύο δίσκους. Στην πραγματικότητα, ηχογραφήσαμε αρκετά τραγούδια και για τους δύο αυτούς δίσκους σε 2 ½ ημέρες. Νωρίτερα φέτος, απλώς κάναμε έναν τρίτο που θα κυκλοφορήσει μέχρι το επόμενο έτος.
Πόσο αυθόρμητο ήταν το παίξιμό σας στα “The River Flows” albums; Κάνατε πολλές πρόβες πριν τα ηχογραφήσετε;
Όχι. Ένα από τα πράγματα που μου αρέσουν σε αυτά που έχω κάνει με τον Johnny όλα αυτά τα χρόνια, είναι ότι δεν το πολυσκέφτομαι πραγματικά. Ξέρεις, όταν είμαι με τους Hot Tuna ή solo, προφανώς είμαι η κινητήρια δύναμη της μουσικής γενικά: Πρέπει να παίζω τα τραγούδια όπως είναι. Όταν έπαιζα με τον Johnny στο “The River Flows” μπορούσα να τα προσεγγίσω όπως τα προσέγγιζα με τους Jefferson Airplane, μια ζωή νωρίτερα, όπου έπαιζα απλώς πράγματα στην ρυθμική κιθάρα και είναι συναρπαστικό να βρίσκω πράγματα που δουλεύουν.
Ήταν πρόκληση για εσάς και τον John να επιλέξετε τα τραγούδια που διασκευάσατε στα “The River Flows” albums;
Εντάξει, αυτό ήταν ένα ακόμα πράγμα που ήταν πραγματικά διασκεδαστικό και για μένα. Ο Johnny έχει πολύ εκλεκτικό γούστο στη μουσική και τον άφησα να διαλέξει τα τραγούδια. Δεν νομίζω ότι μου έφερε ένα τραγούδι που δεν μου άρεσε. Προφανώς, είχαμε περισσότερα τραγούδια απ’ όσα χρειαζόμασταν, και απλώς ξεκινήσαμε να παίζουμε πράγματα που ήταν διασκεδαστικά και καταλήξαμε να τα ηχογραφήσουμε.
Λατρεύω το “Someone’s Calling” από το “The River Flows Vol.1”. Θα μπορούσατε να μας πείτε λίγα λόγια για το υπέροχο τραγούδι που έγραψε ο John Hurlbut;
Λοιπόν, ο πατέρας του Johnny πέθανε -δεν μπορώ να θυμηθώ το χρόνο που πέθανε, υποθέτω πριν από 5 ή 6 χρόνια- αλλά δουλεύαμε στη Χαβάη πιθανότατα αμέσως μετά απ’ αυτό και έμενε στο σπίτι ενός φίλου πιο ψηλά στο ποτάμι. Ήταν μόνος του και η μητέρα του πέθανε πρόσφατα και μετά έγραψε αυτό το τραγούδι, που νομίζω ότι είναι ένα όμορφο τραγούδι. Έτσι, όταν είχαμε την ευκαιρία να το ηχογραφήσουμε, ήταν απλώς τέλειο. Το όνομα της μαμάς του ήταν Lucy, και αυτό είναι επίσης ένα από τα μικρά ονόματα της κόρης μου. Την ονομάσαμε από την μαμά του John.
Πείτε μας για το επόμενο album σας με τον John Hurlbut.
Λοιπόν, πάλι, προσεγγίζουμε τα πράγματα όπως κάναμε στα δύο πρώτα. Βασικά, μου φέρνει απλώς τα τραγούδια και αρχίζουμε να τα παίζουμε μέχρι να βρουν τον δρόμο τους και μετά είχαμε την ευκαιρία να τα ηχογραφήσουμε. Πολύ χαλαρά, χωρίς πίεση, χωρίς συγκρούσεις εγωισμών. Θέλω να πω, ήταν μια πραγματικά χαρούμενη καλλιτεχνική εμπειρία για μένα και ελπίζω και για τον Johnny.
Είμαι τεράστιος οπαδός του “Song for the Fire Maiden” (από το “Yellow Fever” των Hot Tuna -1975) που γράψατε μαζί με τον Greg Douglass. Πώς προέκυψε αυτό το τραγούδι;
Πάει πολύς καιρός, οπότε δεν μπορώ να θυμηθώ πώς ακριβώς έγραψα το τραγούδι, αλλά δουλέψαμε αρκετά με τον Greg Douglass τότε. Ο Greg έπαιζε στο Los Angeles, ήταν εξαιρετικός κιθαρίστας και το “Song for the Fire Maiden” είχε πολλή ενέργεια. Έγινε πολύ παλιά, δεν μπορώ πραγματικά να σου πω πώς δούλεψαν οι λέξεις και η σύνθεση, αλλά θυμάμαι ότι είχα μερικές βασικές ιδέες για τη μελωδία και ο Greg αμέσως πήγε και έκανε το μέρος του. Ήταν πολύ εύκολο το πώς κάναμε την ηχογράφηση.
Πόσο έχει αλλάξει η προσέγγισή σας στην κιθάρα με τα χρόνια;
Ωωω. Αυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση και δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Ξέρω πολλά περισσότερα για τη μουσική που παίζω από τότε. Αλλά βρισκόμενος σε κατάσταση καλλιτεχνικής άγνοιας όταν ήμουν νεότερος, με βοήθησε στο να βρω πράγματα που ήταν ίσως λίγο ασυνήθιστα, γιατί δεν ήξερα τόσα πολλά ώστε ν’ ακολουθώ τους κανόνες της μουσικής κλπ. Έτσι, νομίζω ότι έπαιζα ηλεκτρικά, το παίξιμό μου στην κιθάρα, επειδή η μουσική το απαιτούσε: Σίγουρα είχε πολύ μεγάλη ενέργεια. Αλλά αυτή την εποχή σκέφτομαι περισσότερο τη σύνθεση παρά τα κόλπα στην κιθάρα.
Έχετε πει ότι όσο μεγαλώνετε ως μουσικός πιάνετε τον εαυτό σου ν’ ακολουθεί περισσότερους κανόνες. Αυτό είναι χρήσιμο ή περιοριστικό;
Απλώς συνέβη, επειδή αλλάζουμε με τα χρόνια και έτσι έχουν εξελιχθεί τα πράγματα. Δεν νομίζω ότι είναι περιοριστικό, γιατί απλώς δεν σκέφτομαι αυτή την ιδέα και είμαι σίγουρος ότι είναι καλό. Απλώς δεν σκεφτόμουν αυτή την ιδέα πριν από μια ζωή. Από ορισμένες απόψεις, νομίζω ότι παρουσιάζω περισσότερο καλούπια (σ.σ: templates) αντί για δομή ως συνθέτης και αυτό είναι εντάξει, γιατί τότε μπορώ πραγματικά να συγκεντρωθώ στις λέξεις. Για παράδειγμα, διαπίστωσα ότι δεν θα γράφαμε σήμερα ένα τραγούδι όπως το “New Song (for the Morning)” που ανήκε στον πρώτο δίσκο των Hot Tuna (σ.σ: “Hot Tuna” -1970): Έχει όλα αυτά τα διαφορετικά μέρη. Απλώς δεν θα έγραφα σήμερα ένα τραγούδι με τόσα πολλά μέρη. Δεν ξέρω για του χρόνου, αλλά όχι σήμερα. Δεν σκέφτομαι όσον αφορά την δομή -δεν είναι ότι με τρομάζουν οι αριθμοί (σ.σ: οι ασυνήθιστοι ρυθμοί)- αλλά διευκολύνει το να συγκεντρώνομαι στο στιχουργικό μου περιεχόμενο.
Κυκλοφορήσατε επιτέλους επίσημα την “The Legendary Typewriter Tape” ηχογράφηση με την Janis Joplin. Ποια είναι η ιστορία πίσω απ’ αυτή την ιστορική ηχογράφηση;
Γνώρισα την Janis το 1962 όταν μετακόμισα για πρώτη φορά στην California. Κανείς δεν είχε αυτοκίνητο εκείνη την εποχή. Έτσι, το San Francisco ήταν μόλις 50 μίλια μακριά (σ.σ: από το San Jose), αλλά δεν ήταν εύκολο να πας εκεί. Τρώγανε μια ολόκληρη μέρα στο λεωφορείο, κλπ. Πραγματικά κανείς δεν είχε χρήματα. Γνωριστήκαμε σε ένα folk πανηγύρι (σ.σ: hootenanny) το 1962 και γίναμε φίλοι. Έτσι, όποτε κατέβαινε στη χερσόνησο -εγώ έμενα στο San Jose, εκείνη στο San Francisco- δεν είχε την πολυτέλεια να φέρει μαζί της έναν κιθαρίστα, οπότε μ’ έπαιρνε τηλέφωνο και πήγαινα και είχα την τιμή να παίζω μαζί της. Λοιπόν, είχε μια συναυλία στο San Francisco σε ένα bar που λεγόταν The Coffee Gallery στη στην λεωφόρο Grant, στα βορειοανατολικά, αλλά έπρεπε να κάνουμε πρόβες. Έτσι, ήρθε στο San Jose για να κάνει πρόβα. Η πρώην γυναίκα μου, η Margareta, ήταν από τη Σουηδία και έγραφε ένα γράμμα στο σπίτι (σ.σ: στη γραφομηχανή). Είχα εκείνη την εποχή ένα μαγνητόφωνο και συνέχιζα να ηχογραφώ τα πάντα. Ήταν ένα μονοφωνικό κασετόφωνο της Sony και η Janis ήταν εκεί. Άνοιξα το μαγνητόφωνο όταν ξεκινήσαμε να παίζουμε. Δεν νομίζω ότι σκεφτόμασταν κάτι άλλο πέρα από το να προσπαθήσουμε να προβάρουμε τα τραγούδια. Σίγουρα δεν πιστεύαμε ποτέ ότι μια ζωή αργότερα αυτές οι κασέτες από την πρόβα θα γίνονταν δίσκος.
Όταν πρωτογνωρίσατε την Janis Joplin, φανταζόσασταν ότι θα γινόταν rock star;
Την πρώτη φορά που τη συνάντησα δεν σκέφτηκα ότι ήταν rock star. Φυσικά, τότε πίστευα ότι κανένας δεν ήταν rock star. Θεωρούσα τον εαυτό μου μουσικό της ακουστικής blues. Πίστευα ότι ήταν μια από τις σπουδαιότερες blues τραγουδίστριες που είχα ακούσει ποτέ προσωπικά και γνώρισα, φυσικά κανένας από εμάς δεν είχε ιδέα τι θα συνέβαινε, αλλά ήξερα ότι θα γινόταν μια από τις σπουδαίες.
Η συγγραφή της αυτοβιογραφίας σας “Been So Long” ήταν επίσης μια δημιουργική εμπειρία. Ήταν η συγγραφή ενός βιβλίου τόσο συναρπαστική διαδικασία για εσάς όσο και η σύνθεση ενός νέου τραγουδιού;
Στην πραγματικότητα, νομίζω ότι από ορισμένες απόψεις ήταν πιο συναρπαστικό γιατί έμαθα να γράφω και να μην είμαι ανασφαλής. Ξέρεις, το να γράφεις πρόζα ή οτιδήποτε άλλο, δεν είναι το ίδιο πράγμα με το να γράφεις ένα τραγούδι, αλλά με έκανε να μην είμαι ανασφαλής για οτιδήποτε έκανα ή πιθανώς επρόκειτο να κάνω και αυτό ήταν μια απίστευτη εμπειρία.
Διάβασα στο βιβλίο σας ότι αγοράσατε μια 12-χορδη Rickenbacker κιθάρα επειδή λατρεύατε τον ήχο του Roger McGuinn (The Byrds). Τι το ιδιαίτερο έχει αυτή η κιθάρα;
Αυτό είναι ενδιαφέρον πράγμα: Δεν είμαι 12-χορδος κιθαρίστας. Ο Roger McGuinn είναι σίγουρα ένα από τα πιο καινοτόμα άτομα, ειδικά με την 12-χορδη Rickenbacker. Έτσι, όταν οι Airplane ξεκίνησαν ο Paul Kantner (κιθάρα), που του άρεσε να το παίξιμο του Roger είπε: «Πήγαινε να πάρεις μια 12-χορδη κιθάρα» και έτσι αγόρασα μία Rickenbacker σαν του Roger. Την είχα και έπαιξα μ’αυτή στο πρώτο album (σ.σ: “Jefferson Airplane Takes Off” -1966) αλλά ένιωθα ότι δεν ήταν για μένα. Τώρα, θυμάμαι να βλέπω τους Cream στις πρώτες τους συναυλίες στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο San Francisco και έπαιζαν στο Fillmore και πήγα να τους δω και φυσικά ήταν απίστευτοι και κατάλαβα εκείνη τη στιγμή ότι η 12-χορδη κιθάρα δεν ήταν για μένα. Γύρισα στο διαμέρισμά μου, την πέταξα και ξεφορτώθηκα αυτού του είδους την κιθάρα.
Επίσης, στο βιβλίο σας αναφέρετε ότι ο Mike Bloomfield (The Paul Butterfield Blues Band, Bob Dylan) σας βοήθησε στο να παίζετε ηλεκτρική κιθάρα όχι απλώς μια κιθάρα στον ενισχυτή και ότι κάποτε του δανείσατε την Guild Thunderbird σας για μια συναυλία. Τι ακριβώς μάθατε από τον Mike Bloomfield;
Ο Mike είναι πραγματικά ο δάσκαλός μου στο παίξιμο ηλεκτρικής κιθάρας. Δεν το είχα ξανακάνει πραγματικά. Ήταν πάρα πολύ διαφωτιστικός σχετικά με το πώς να κάνω bend (σ.σ: τραβάω) τις χορδές με το χέρι. Δεν είχαμε εγχειρίδια εκείνες τις μέρες, οπότε έμαθα πώς να κάνω sustain τις νότες κάνοντας overdrive τον ενισχυτή. Νομίζω ότι είχε μία Les Paul Goldtop. Έσπασε το μέρος της ταστιέρας σε μια συναυλία σε ένα πανεπιστήμιο στη χερσόνησο, στο San Francisco και του δάνεισα την Thunderbird μου. Θυμάμαι ότι δεν του άρεσε πολύ η κιθάρα γιατί ήταν διαφορετική κιθάρα, αλλά ακουγόταν ακριβώς σαν τον Mike Bloomfield.
Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε την αντίδρασή σας όταν παρακολουθήσατε τους Cream να παίζουν στο Fillmore για πρώτη φορά;
Ήταν μεγάλη υπόθεση. Είναι αστείο γιατί έχουμε κάποιες συναυλίες στο Fillmore την επόμενη εβδομάδα. Το Fillmore σήμερα είναι συνολικά μια αίθουσα 1.000 θέσεων και έχει μια σκηνή, ένα PA (σ.σ: μικροφωνική εγκατάσταση) και όλα αυτά τα πράγματα. Το Fillmore Auditorium εκείνες τις μέρες, η σκηνή είχε ίσως -ω, θεέ μου!- μισό μέτρο ύψος και το PA ήταν το ίδιο είδος PA που θα είχαν σε ένα γυμναστήριο για έναν αγώνα μπάσκετ. Θέλω να πω, ήταν τόσο πρωτόγονο με τα σημερινά πρότυπα, αλλά ήταν τόσο συναρπαστικό.
Ένας από τους ήρωές μου, ο Levon Helm (The Band –drums) έπαιξε drums σε δύο τραγούδια σας από το “River of Time” (2009) album. Περάσατε καλά παίζοντας με τον Levon;
Ο Levon ήταν επίσης ένας από τους ήρωές μου. Ήταν ένας από τους πιο ενδιαφέροντες drummers όλων των εποχών. Ηχογραφούσαμε στο studio στο Woodstock, εκεί είναι και το σπίτι του. Έτσι, το να έρθει και να παίξει μερικά τραγούδια ήταν απλώς σκέτη μαγεία.
Το “Embryonic Journey” από το “Surrealistic Pillow” (Jefferson Airplane -1967) είναι πιθανώς το πιο χαρακτηριστικό τραγούδι σας. Παρακαλώ πείτε μας όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για αυτό το τραγούδι.
Λοιπόν, το “Embryonic Journey” ήταν το πρώτο μουσικό κομμάτι που δημιούργησα. Έκανα ένα σεμινάριο στο σχολείο από το οποίο αποφοίτησα, το Πανεπιστήμιο της Santa Clara. Μόλις έμαθα για το drop D (σ.σ: κούρδισμα) και χαζολογούσα και ένας από τους φίλους μου, ευτυχώς, είχε ένα μικρό μαγνητόφωνο και το ηχογράφησε και αφού τελείωσε το σεμινάριο είπε: «Αυτό είναι σχεδόν ένα τραγούδι. Πρέπει να το τελειώσεις», οπότε το τελείωσα. Εν πάση περιπτώσει, μεταφερόμαστε στο “Surrealistic Pillow”, θυμάμαι ότι το έπαιξα για έναν παραγωγό, τον Rick Jarrard (σ.σ: Harry Nilsson, Jose Feliciano) και μου είπε: «Πρέπει να ηχογραφήσεις αυτό το τραγούδι» και είπα: «Όχι, αυτό είναι rock album. Δεν υπάρχει χώρος γι’ αυτό». Επέμεινε: «Πρέπει να το ηχογραφήσεις!» Όταν το ηχογράφησα, έγινε ίσως σε δύο takes. Ήταν τόσο μεγάλη τιμή που με ανάγκασε να το κάνω αυτό. Είμαι τόσο χαρούμενος.
Πόσο σημαντική ήταν η επιρροή του Reverend Gary Davis σε σας;
Ήμουν στο ξεκίνημα ως νεότερος μουσικός. Έμαθα τόσα πολλά από το υλικό του Reverend Davis. Δεν έκανα ποτέ μαθήματα μ’ αυτόν, αλλά είχα την ευκαιρία να τον δω ζωντανά και να ακούσω και να γνωρίσω τους δίσκους του, κλπ. Δεν είμαι ειδικός στον Reverend Gary Davis. Ο Reverend έπαιζε μόνο με δύο δάχτυλα του δεξιού του χεριού, εγώ παίζω με τρία, αλλά ήταν ένας τόσο ψαγμένος Αμερικανός μουσικός και νομίζω ότι έμαθα τόσα πολλά από αυτόν, ακριβώς για τον τρόπο που χρησιμοποιούσε τις νότες που σχηματίζουν της συγχορδίες (σ.σ: chord shapes) και υπάρχει πάντα τόση χαρά στη μουσική του. Παρόλο που υπάρχει ένα δυνητικά καταθλιπτικό τραγούδι όπως το “Death Don’t Have No Mercy”. Αυτό είναι πάντα ντροπή (σ.σ: self-embarrassment). Ο ήλιος θ’ ανατείλει.
Νιώσατε λίγο σουρεαλιστικά όταν ο Muddy Waters άνοιξε για τους Jefferson Airplane στο Queen Elizabeth Theatre στο Vancouver;
Αυτό ήταν παραπάνω από σουρεαλιστικό. Θυμάμαι ότι σκεφτόμουν πόσο απίστευτα λάθος ήταν αυτό τότε. Απλώς μιλούσαμε για εκείνη τη συναυλία πρόσφατα και φυσικά ο Muddy ήταν ένας από τους γίγαντες για μένα, οπότε ήταν αδιανόητο ν’ ανοίξει για εμάς. Αλλά ήταν ένας εγκάρδιος κύριος. Και πάλι, ήταν μια από τις μεγάλες τιμές στη ζωή μου.
Το solo σας στο τέλος του “The Other Side of This Life” από το live album “Bless Its Pointed Little Head” (1969) είναι απίστευτο. Τι επηρέασε το παίξιμό σας σε αυτό;
Λοιπόν, στο “Bless Its Pointed Little Head”, οι Jefferson Airplane, ήμασταν σε κορυφαία φόρμα. Δουλεύαμε πολύ, παίζαμε πραγματικά καλά και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό. Δεν θέλω να το πω αυτό επειδή είναι ένα από τα albums μας, νομίζω ότι ήταν ένα από τα σπουδαία live albums. Η χημεία που είχαμε στο συγκρότημα εκείνη την εποχή ήταν απλώς απίστευτη. Ήμασταν σχεδόν σαν τηλεπαθητικοί και έχοντας αυτό κατά νου απλώς έβρισκα πού θα με χρειάζονταν οι bandmates μου ως άτομο.
Θέλω να πω, το solo σας στο “The Other Side of This Life” είναι απίστευτο. Το άκουσα πολλές φορές τις τελευταίες μέρες και είναι πραγματικά καταπληκτικό!
Επίσης, σκέψου το εξής: Ο Jack κι εγώ κυνηγούσαμε ο ένας την ουρά του άλλου, όταν βρισκόταν πίσω σίγουρα έπαιζε μαζί μου. Έτσι, όποτε με ακούς σ’ αυτό το solo, αυτός έχει τουλάχιστον το 50%.
Θεωρώ ότι το “Bless Its Pointed Little Head” (1969) είναι ένα από τα καλύτερα live albums όλων των εποχών. Πιστεύετε ότι αποτυπώνει την πραγματική ατμόσφαιρα μιας συναυλίας των Jefferson Airplane;
Ναι, συμφωνώ μαζί σου.
Έχετε αναμνήσεις από το Woodstock;
Το Woodstock, συνειδητοποιώ ότι είναι μια εμβληματική συναυλία, αλλά είχαμε σχεδόν 20 ώρες καθυστέρηση και ο εξοπλισμός δεν λειτουργούσε σωστά. Θέλω να πω, αν ήμασταν σε μια τέτοια συναυλία σήμερα, θα λέγαμε: «Τι φρικτή συναυλία!», αλλά τότε… Δεν θα ξαναβρεθώ μπροστά σε 500.000 κόσμο και αυτή ήταν μια απίστευτη εμπειρία.
Ο φίλος σας, ο David Crosby, πέθανε νωρίτερα φέτος. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για αυτόν;
Ο David και εγώ ήμασταν φίλοι πολύ πριν προκύψει το rock ‘n’ roll. Ήταν ένας από αυτούς τους τύπους: Ήταν πάντα αυτός ο David Crosby. Ο τρόπος που έβλεπε τις νότες που σχηματίζουν τις συγχορδίες και τα αρμονικά φωνητικά ήταν τόσο διαφορετικός. Ήταν ένας τόσο ατυπικός (σ.σ: ασυνήθιστος) folk μουσικός και ένας τόσο ατυπικός rock μουσικός. Θα μπορούσε να γίνει δύσκολος άνθρωπος, προσωπικά, αλλά πολλά από αυτά είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι ήξερε ακριβώς ποιος ήταν και τι ήταν αυτό που ήθελε να πετύχει. Θυμάμαι προς το τέλος της ζωής του μιλούσαμε. Δούλευα εκεί που έμενε και ήθελα να βρεθούμε μαζί, αλλά μου είπε: «Θα ήθελα πολύ να σε δω, αλλά ο χρόνος λιγοστεύει. Πρέπει να τελειώσω τη δουλειά, χρειάζομαι το studio». Έτσι, δεν βρεθήκαμε μαζί, αλλά έκανε κάθε είδος απίστευτης ηχογράφησης μέχρι την ημέρα που πέθανε.
Πιστεύετε ότι η δημοφιλής μουσική που γράφτηκε στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 είναι πολύ καλύτερη από τη σημερινή;
Αυτή είναι πραγματικά μια σχεδόν αδύνατη ερώτηση για να απαντηθεί. Απλώς θα το πω αυτό και είναι αυστηρά η γνώμη μου: Νομίζω ότι η ηλεκτρική rock μουσική ήταν στη δημιουργική της απαρχή εκείνη την εποχή. Οπότε, φυσικά όλα ήταν καινούργια σε κάποιο επίπεδο και μου φαίνεται, κοιτάζοντας πίσω, λόγω του τρόπου με τον οποίο η μουσική και η τέχνη ήταν απίστευτα συνυφασμένες με τα κοινωνικά γεγονότα της εποχής, πολλοί στίχοι το αντικατοπτρίζουν αυτό. Απλώς δεν το βλέπω αυτό σήμερα στο ίδιο επίπεδο. Πρέπει να ρωτήσω την κόρη μου που μάλλον διαφωνεί μαζί μου. Υπάρχουν σπουδαίοι μουσικοί σήμερα, υπάρχουν υπέροχοι ήχοι και ρυθμοί, αλλά απλώς δεν φαίνονται τόσο επίκαιροι. Ξέρω ότι ίσως δεν έπρεπε να το πω αυτό τώρα.
Περάσατε καλά όταν οι Jefferson Airplane, οι Santana και οι Grateful Dead τζάμαραν μαζί στο Family Dog το 1970;
Αυτό είναι αστείο, μόλις τσέκαρα μερικά από τα πλάνα πρόσφατα. Θέλω να πω, εκείνη την εποχή ήμασταν απλώς τρία τοπικά συγκροτήματα που γνωρίζονταν και απολάμβαναν να παίζουν μαζί, αλλά κοιτάζοντας πίσω σε αυτό (γέλια), είναι σαν μια μαγική συναυλία. Ναι, ήταν μια υπέροχη στιγμή.
Ηχογραφήσατε με το μαγνητόφωνό σας μια απίστευτη εκτέλεση του τραγουδιού “Feeback” των Grateful Dead στο Santa Clara County Fairgrounds στο San Jose το 1968. Σας άρεσε το παίξιμό τους στο συγκεκριμένο τραγούδι;
Ναι, φυσικά. Οι Grateful Dead ήταν μια τόσο ενδιαφέρουσα μουσική οντότητα, αλλά πηγαίνοντας τόσο πολύ πίσω, δεν είχαν γίνει πραγματικά αυτοί οι υπερ-σοφιστικέ Grateful Dead που γνωρίζουμε, αλλά υπήρχε κάτι το ιδιαίτερο σε αυτούς. Η απάντηση είναι: «Ναι». Τι υπέροχη συναυλία!
Στο βιβλίο σας αποκαλέσατε τον Bob Weir (Grateful Dead –κιθάρα) έναν άνθρωπο με σοφία τόσο στη ζωή όσο και στη μουσική. Μπορείτε να μας το εξηγήσετε;
Σίγουρα, είναι απλώς ένας ενδιαφέρων τύπος. Ο καιρός προχωράει… Επειδή ο Jerry (σ.σ: Garcia) ήταν τόσο πολύ το επίκεντρο στους Grateful Dead ως κιθαρίστας, είναι εύκολο καθώς του έδινες προσοχή, να παραβλέψεις πόσο σημαντικό και δημιουργικό ήταν το παίξιμο στην ρυθμική κιθάρα του Bob Weir. Επίσης, είναι πολύ πιο ντόμπρος σήμερα από ό, τι ήταν τότε, αλλά είναι ένας πραγματικά έξυπνος τύπος. Απλώς λέει λογικά πράγματα όλη την ώρα.
Είστε ευχαριστημένος με την επιστροφή των δίσκων βινυλίου;
Είμαι τέρμα χαρούμενος με την επιστροφή των δίσκων βινυλίου! Μόλις συναρμολόγησα πρόσφατα ένα στερεοφωνικό βινυλίου και ο John και εγώ, κυκλοφορούμε όλα τα κοινά projects μας σε βινύλιο και χαίρομαι πολύ για αυτό. Ναι, είμαι ενθουσιασμένος που το βινύλιο επέστρεψε!
Είναι τυχαίο που όλα τα συγκροτήματα από το San Francisco είχαν πολύ περίεργα ονόματα: Jefferson Airplane, Big Brother and the Holding Company, Strawberry Alarm Clock, Grateful Dead;
Νομίζω ότι ήταν απλώς η ώρα μας γι’ αυτό. Θέλω να πω, τ’ ονόματα συγκροτημάτων νωρίτερα, όπως οι Buddy Holly & The Crickets, υπέροχο συγκρότημα, μην με παρεξηγήσεις, αλλά νομίζω ότι όταν ήρθε η ώρα να ονομάσουμε συγκροτήματα θέλαμε να παραμερίσουμε αυτό το είδος της παραδοσιακής διαδικασίας δημιουργίας συγκροτημάτων που μέρος των rock συγκροτημάτων έκανε προηγουμένως. Επίσης, το San Francisco ήταν ένα παλαβό μέρος τότε. Ήταν σαν να λέμε: «Δεν μπορείς να είσαι οι Jefferson Airplane, πρέπει να είσαι οι Cat Speedos ή οτιδήποτε άλλο». Οι άνθρωποι απλώς σκέφτονταν όλα τα είδη ονομάτων στην Αμερική.
Σοκαριστήκατε από τα γεγονότα στο Altamont το 1969;
Φυσικά, ξέρεις, το Altamont ήταν καταστροφή. Ήταν σοκαριστικό, αλλά έτσι έπρεπε να συμβεί. Επειδή το μέρος ήταν φρικτό. Συνέβη με καταστροφικό τρόπο. Δεν είχα καμία σχέση με τον προγραμματισμό. Θυμάμαι όταν βγήκαμε πάνω, πριν παίξουμε, ήταν λάθος. Η ατμόσφαιρα ήταν λάθος. Ξέραμε ότι θα υπάρξει πρόβλημα. Δεν ξέραμε τι είδους πρόβλημα, αλλά ξέραμε ότι δεν θα είναι καλό.
Σας άρεσε ο John Cipollina (Quicksilver Messenger Service) ως κιθαρίστας;
Ναι, λάτρευα τον ως John κιθαρίστα. Ένας από τους πιο καινοτόμους κιθαρίστες. Του άρεσε να παίζει με τα δάχτυλα (σ.σ: fingerpicking) αλλά δεν ήταν fingerpicker αν καταλαβαίνεις τι εννοώ. Ο ήχος του, όλες εκείνες οι λυπηρές νότες που έπαιζε, ο τρόπος που αλληλεπιδρούσε με τα συγκροτήματα… Δεν υπήρχε κανένας σαν αυτόν. Κανείς.
Ένα μεγάλο «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» στον κύριο Kaukonen για τον χρόνο του.
Hot Tuna official website: https://hottuna.com/
Hot Tuna Jorma Kaukonen Fan Club Facebook group: https://www.facebook.com/groups/7267514369
Jorma Kaukonen official website: https://jormakaukonen.com/
Fur Peace Ranch website: https://furpeaceranch.com/