HIT CHANNEL ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: Δεκέμβριος 2025. Είχαμε την μεγάλη τιμή να μιλήσουμε μ’ έναν πολύ ταλαντούχο μουσικό: τον Derek “Mo” Moore. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο αρχικός μπασίστας των πρωτοπόρων του progressive rock, Nektar. Κατά την δεκαετία του ’70 κυκλοφόρησαν πολλά κλασικά albums όπως “Journey to the Centre of the Eye” (1971), “A Tab in the Ocean”, (1972) “Remember the Future” (1973) και “Recycled” (1975). Ένα από τα συγκροτήματα που επηρεάστηκαν από τους Nektar ήταν και οι Iron Maiden, οι οποίοι διασκεύασαν τα “King of Twilight” και “Cryin’ in the Dark” (και τα δύο από το “A Tab in the Ocean”) στο single του “Aces High” (1984). Το 2024, κυκλοφόρησαν το πιο πρόσφατο studio album τους με τίτλο “Mission to Mars”. Διαβάστε παρακάτω τα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα που μας είπε:
Θα θέλατε να μας περιγράψετε τη διαδικασία σύνθεσης και ηχογράφησης του album “Mission to Mars”;
Σίγουρα. Αυτό είναι το t-shirt (σ.σ: μου δείχνει το t-shirt με το εξώφυλλο του album στο Zoom). Γράψαμε το album στο σπίτι του Ryche (σ.σ: Chlandra -κιθάρα, φωνητικά), κάναμε όλα τα βασικά και μετά γράψαμε τους στίχους. Στη συνέχεια, το πήγαμε στα Shorefire Recording Studios και ηχογραφήσαμε τα κομμάτια-οδηγούς σε δύο μέρες με τον drummer. Ο drummer (σ.σ: Jay Dittamo -Jimmy Webb, Chuck Berry, Ryche Chlandra & Flying Dreams) έπαιξε μαζί μας για πρώτη φορά αυτές τις δύο μέρες, όταν κάναμε τα κομμάτια-οδηγούς και μετά τα πήγαμε πίσω στο σπίτι του Ryche και ο Ryche έβαλε όλες τις κιθάρες και ο Kendall (σ.σ: Scott) έβαλε όλα τα πλήκτρα. Στη συνέχεια, επιστρέψαμε στα Shorefire studios και το μιξάραμε. Έπειτα, το στείλαμε στο Sydney της Αυστραλίας για το mastering και το mastering το κάναμε ξεχωριστά για βινύλιο και CD. Υπάρχουν δύο διαφορετικά masterings. Αυτό ήταν, αυτή ήταν η διαδικασία. Γράφαμε τη μουσική για πάνω από ένα χρόνο, τραγουδώντας λίγο, κάνοντας πρόβες και την πήγαμε εκεί που θέλαμε. Σ’ αυτή τη διαδικασία είμαστε αυτή τη στιγμή, γράφουμε το επόμενο. Σ’ άρεσε; Ποιο είναι το αγαπημένο σου κομμάτι;
Το άκουσα πολλές φορές. Το αγαπημένο μου κομμάτι είναι το “I’ll Let You In”, το τελευταίο.
Αυτό έκανε επιτυχία και στην χριστιανική αγορά εδώ. Είναι καλό τραγούδι. Λάβαμε καλά σχόλια για αυτό το album. Πού ζεις στην Ελλάδα;
Τώρα, είμαι στην Πελοπόννησο, κοντά στην Αρχαία Ολυμπία.
Πριν από πάρα πολλά χρόνια ήμασταν στην Αθήνα. Κάναμε συναυλίες στην Ελλάδα και παίξαμε για ένα μήνα στο νησί των Σπετσών, πάρα πολύ καιρό πριν, το 1966.
Με ποιο συγκρότημα;
Ήταν το συγκρότημα πριν από τους Nektar, που ονομαζόταν The Prophecy.
Ευχαριστώ για την πληροφορία. Πόσο συναισθηματικό ήταν για εσάς να ολοκληρώσετε το “Mission to Mars” χωρίς τον Ron Howden (drums) που πέθανε ξαφνικά από ανεύρυσμα εγκεφάλου;
Λοιπόν, είχαμε κάνει τα demos, οπότε ξέραμε τι θα κάναμε και ο Ron ήρθε μια μέρα πριν πεθάνει, στην πραγματικότητα, την Κυριακή και του δώσαμε ένα usb για κινητό με όλα τα νέα τραγούδια και είπε: «Ωραία, θα το πάρω και θα τα ετοιμάσω και θα έρθουμε να το ηχογραφήσουμε» και την επόμενη μέρα πέθανε. Έτσι, περάσαμε πολλά και μετά αποφασίσαμε να ψάξουμε για άλλο drummer και βρήκαμε έναν άλλο, τον Jay Dittamo, ο οποίος έπαιζε με τον Ryche και τον Kendall σ’ ένα συγκρότημα που ονομαζόταν Ryche Chlandra & Flying Dreams. Τον φέραμε στο studio του Ryche και κατεβάσαμε τον ρυθμό των τραγουδιών, έτσι πετύχαμε την αίσθηση που ψάχναμε και μετά κλείσαμε ένα πραγματικό studio, όπου κάναμε το “The Other Side” (2020), πριν από μερικά χρόνια. Ο Joe DeMaio (Shorefire studio) είναι καταπληκτικός μηχανικός ήχου, οπότε πήγαμε εκεί και κάναμε τα κομμάτια-οδηγούς σε δύο μέρες και προσθέσαμε μερικές κιθάρες. Μετά, το πήγαμε πίσω στο studio του Ryche και ο Ryche έβαλε όλες τις κιθάρες και το έδωσε στον Kendall και ο Kendall έβαλε όλα τα πλήκτρα και στην συνέχεια το πήγαμε πίσω στο studio και βάλαμε όλα τα φωνητικά και κάναμε τη μίξη. Τα φωνητικά είναι καλύτερα στο studio επειδή εστιάζεις σ’ αυτό που κάνεις και γράψαμε όλους τους στίχους πριν πάμε εκεί. Προσθέσαμε μερικούς στίχους στο studio, αλλά οι κύριοι στίχοι είχαν όλοι γραφτεί. Ο Ryche κι εγώ γράψαμε όλους τους στίχους πριν το πάμε εκεί και μετά βάλαμε τα φωνητικά. Έπειτα, κάναμε τη μίξη, ακούσαμε διαφορετικές μίξεις μέχρι να αποφασίσουμε ποια θα χρησιμοποιήσουμε και το στείλαμε για mastering στο Sydney της Αυστραλίας. Ο τύπος (σ.σ: Leon Zervos) ήταν παλιά στη Νέα Υόρκη, μετακόμισε στην Αυστραλία αλλά δεν πειράζει, του το στείλαμε. Είναι καλό. Το “I’ll Let You In” είναι σπουδαίο τραγούδι.
Πώς προέκυψε το “I’ll Let You In”;
Ο Ryche χαζολογούσε με την κιθάρα του και του ήρθε η ιδέα για το τραγούδι και σε λίγα λεπτά έπαιξε αυτό που ακούς και έτσι, στην πραγματικότητα, το μόνο που έπρεπε να κάνουμε ήταν να βάλουμε στίχους. Έβαλα το μπάσο και βρήκα τι χρειαζόταν και έπρεπε να γράψουμε τους στίχους, το οποίο και κάναμε. Και οι στίχοι μάς ήρθαν σε μια μέρα. Καθίσαμε σ’ αυτό το τραπέζι της κουζίνας γράφοντας στίχους και είναι πολύ συναισθηματικό, στην πραγματικότητα. Το τραγούδι είναι πολύ συναισθηματικό τραγούδι.
Φαίνεται ότι είστε πολύ ευχαριστημένος με το τωρινό line up των Nektar, έτσι δεν είναι;
Ναι, πολύ καλό line-up. Θα βγούμε και θα κάνουμε μερικές συναυλίες στα τέλη Ιανουαρίου: Μία στη Νέα Υόρκη και μία στο New Jersey και μετά σχεδιάζουμε μια περιοδεία τον Απρίλιο. Στην περιοδεία θα παίξουμε ολόκληρο το “Mission to Mars” και μερικά από τα κλασικά κομμάτια, το “Remember the Future” και ένα σωρό παλαιότερα τραγούδια.
Θα κυκλοφορήσετε σύντομα το επόμενο album των Nektar;
Όχι σύντομα, επειδή πρέπει να βρούμε την δισκογραφική εταιρεία και χρειαζόμαστε χρήματα για να κάνουμε την παραγωγή, η οποία θα ξεκινήσει πολύ σύντομα. Νομίζω ότι μέχρι το φθινόπωρο, μέχρι τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο θα πρέπει να το έχουμε τελειώσει. Ξέρεις, παίρνει χρόνο.
Το αγαπημένο μου κομμάτι των Nektar είναι το “Burn Out My Eyes” από το “Journey to the Centre of the Eye” (1971). Παρακαλώ πείτε μας όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για αυτό το καταπληκτικό μουσικό κομμάτι.
Ναι, αρέσει σε πολλούς. Αυτό ήταν το πρώτο πράγμα που γράψαμε. Λοιπόν, γράψαμε ένα σωρό άλλα τραγούδια που περιλαμβάνονται στο “…Sounds Like This” (1973) και γράψαμε το “…Sounds Like This”, ώστε να είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε το “Remember the Future” (σ.σ: αργότερα το 1973), αλλά γράψαμε την space opera “Journey to the Centre of the Eye” πιθανώς τη δεκαετία του ‘60. Το “Burn Out My Eyes” ήταν μέρος ενός κομματιού που έγραψα στην Κωνσταντινούπολη το 1966 και εγώ και ο Roye (σ.σ: Albrighton -κιθάρα, φωνητικά) το συναρμολογήσαμε και είναι ένα καλό μουσικό κομμάτι.
Τι αναμνήσεις έχετε από τη συνεργασία σας με τον Robert Calvert (τραγουδιστής των Hawkwind) στο άλμπουμ “Down to Earth” (1974);
Το “Down to Earth” κυκλοφορεί ξανά! Το “A Tab in the Ocean” κυκλοφόρησε μόλις τώρα σε box set και το “Down to Earth” κυκλοφορεί τον Φεβρουάριο. Η νέα μίξη του 2025 του “A Tab in the Ocean” είναι φοβερή! Όταν κάναμε το “Down to Earth” χρειαζόμασταν έναν παρουσιαστή τσίρκου και ρωτήσαμε τον Robert Calvert: «Θέλεις να κάνεις τον παρουσιαστή τσίρκου σ’ αυτό;» Είπε: «Σίγουρα», οπότε ήρθε στο studio και μας έκανε να σκάσουμε στα γέλια. Ήταν τόσο αστείος! Και όλα τα λόγια που είπε ήταν όλα αυτοσχεδιασμοί, απλώς τα ‘βγαλε απ’ το μυαλό του. Μια κι έξω! Ήταν υπέροχος τύπος, ήταν μια χαρά. Όταν παίξαμε στο Λονδίνο, μετά το “Down to Earth”, έψαξα να δω αν θα ερχόταν, αλλά πέθανε μερικές εβδομάδες νωρίτερα, δεν το ήξερα. Σίγουρα ήταν απίστευτος.
Νιώσατε λίγο σουρεαλιστικά όταν είδατε τον George Martin (παραγωγός Beatles) να παρακολουθεί τον Larry Fast (Peter Gabriel, Foreigner) να ηχογραφεί το Moog Synthesizer στο album “Recycled” (1975);
Όχι, αυτό ήταν καλό. Του άρεσε πολύ. Πέρασε πολύ χρόνο στο studio ακούγοντας το “Remember the Future” όταν κάναμε το mastering εκεί (σ.σ. στα AIR Studios) και ο George Martin το λάτρεψε. Έτσι, όταν φέραμε το “Recycled”, μπήκε στο studio και ο Larry Fast έβαζε τα τυμπάνια και πολλοί τόνοι δεν είναι αληθινοί, τα έπαιξε στο synthesizer, κάπως ξεκούρδιστα, αλλά μ’ ιδιαίτερο τρόπο. Ο Larry είπε: «Έχετε synthesizer;» και ο τύπος (σ.σ: στο studio) είπε: «Ναι, φυσικά, έχω synthesizer» και έβγαλε νομίζω ένα Korg. Ο Larry έστησε τα πλήκτρα, τα έκανε να δουλέψουν και είπε: «Εντάξει, είμαι έτοιμος» και ο μηχανικός ήχου του είπε: «Θέλεις να τ’ ακούσεις;» και ο Larry είπε: «Όχι, αυτό είναι». Ήξερε τι ήταν. Ο Larry είναι ιδιοφυΐα. Έτσι, τον βάλαμε να κάνει αυτούς τους διαφορετικούς ήχους και ακουγόταν τελείως τρελός! Ο George Martin ήταν μαγεμένος, απλώς στάθηκε στο πίσω μέρος του studio λέγοντας: «Γαμώτο, φίλε, αυτό είναι πραγματικά καλό». Όταν έβαλε την τελευταία στρώση και μπορούσες να ακούσεις το steel drum, ήταν απίστευτο. Ο Larry είναι σίγουρα ιδιοφυΐα σ’ αυτά τα πράγματα.
Ποια ήταν η πρώτη σας αντίδραση στη διασκευή των Iron Maiden στα “King of Twilight” και “Cryin‘ in the Dark” (και τα δύο από το “A Tab in the Ocean” -1972) στο single τους, “Aces High” (1984);
Μας άρεσε, ήμασταν ευχαριστημένοι μ’ αυτό και λάβαμε πνευματικά δικαιώματα γι’ αυτό. Ο Steve (σ.σ: Harris -μπάσο) είναι πολύ μεγάλος οπαδός του συγκροτήματος. Τη θεώρησα καλή εκτέλεση και χαίρομαι που τη συμπεριέλαβαν στο single, αυτό ήταν πολύ καλό για εμάς επειδή ξέρεις ήταν πολύ μεγαλύτερο συγκρότημα από εμάς.
Πιστεύετε ότι οι Pink Floyd στο “Shine On Your Crazy Diamond” (1975) αντέγραψαν το “Remember the Future (Part 2)” (1973) των Nektar;
Ξέρω ότι με πήρε τηλέφωνο ο Larry και μου είπε ότι κυκλοφόρησε το νέο album των Pink Floyd και υπάρχει ένα μέρος που «δανείστηκαν», αν θες, ένα μέρος κιθάρας που σίγουρα αντιγράφηκε απ’ αυτά που έκανε ο Roye, δύο χρόνια νωρίτερα. Ναι, θα κολακευτείς με τέτοια πράγματα, δεν πιστεύω στο «Ω, θα τον μηνύσουμε επειδή χρησιμοποίησε τη μουσική μας». Ξέρεις, αυτό κάνει τη μουσική να θεωρείται πιο άγρια. Γνώρισα τον David Gilmour (σ.σ: κιθάρα, φωνητικά -Pink Floyd) νωρίτερα, στην πραγματικότητα, όταν ηχογραφούσαν το “Dark Side of the Moon” (1973). Πολύ καλός τύπος και πολύ καλός κιθαρίστας. Ο David Gilmour ήταν στο studio και δούλευε πάνω στο “Dark Side of the Moon” και μπήκα στο studio και τον είδα και μίλησα μαζί του για λίγο και σκεφτόταν. Μόλις είχαν μπει στο studio. Όταν ξαναφτιάξαμε το συγκρότημα το 2002 στη Νέα Υόρκη, ο Nick Mason (σ.σ: Pink Floyd -drums) ήρθε αεροπορικώς μόνο και μόνο για να μας δει, αυτό ήταν καλό.
Ο Robert Fripp (King Crimson) έπαιξε κιθάρα στο “Train from Nowhere” (από το “Magic is the Child” -1977). Πώς συνέβη;
Ο Robert ήταν στο studio, κάτι έκανε, δεν θυμάμαι τι, αλλά κάτι έκανε στο studio και τον είδα. Τον ήξερα από τον Paul Higgins, ο οποίος ήταν ο μηχανικός ήχου μας, ήταν επίσης μηχανικός ήχου του Robert και τον γνώρισα στον γάμο του Paul. Έτσι, είπα: «Γεια σου Robert, είμαστε στο studio, γράφουμε ένα νέο album. Μπορείς να παίξεις κάτι σε αυτό;» Ήταν πολύ μυστικοπαθής και έπαιξε ένα μέρος με Frippertronics (σ.σ: τεχνική tape looping που εφηύρε). Απλώς το έκανε και το άφησε να τ’ ακούσουμε. Το ηχογράφησε μόνος του και δεν ήθελε να τον αναγνωρίσουν, οπότε, τον ονομάσαμε “Walt Nektroid” (γέλια). Στο album, γράφει “Walt Nektroid” και στην πραγματικότητα αυτός είναι ο Robert Fripp.
Πόσο συγκινητικό ήταν για εσάς να επανενωθείτε με τ’ άλλα αρχικά μέλη στο NEARfest το 2002;
Ήταν καλό. Ξέρεις, δέχτηκα ένα τηλεφώνημα: «Θέλεις να το κάνεις;» και είπα: «Σίγουρα, γιατί όχι;» και επανενώσαμε το συγκρότημα και κάναμε πρόβες κάθε Κυριακή. Ο καθένας μας είχε ένα CD με το τι θα παίξουμε από μια live εκτέλεση και το παίξαμε ο καθένας ξεχωριστά στο σπίτι για να πετύχουμε τον ήχο και το υπόλοιπο συγκρότημα, εγώ, ο Taff (σ.σ: Allan “Taff” Freeman -πλήκτρα), ο Ron (σ.σ.: Howden -τύμπανα), δύο κορίτσια (σ.σ: Michelle Eckert και Maureen McIntyre -γυναικεία φωνητικά) και ο μουσικός στα κρουστά (σ.σ: Scott Krentz), πήγαμε σ’ ένα προβάδικο και κάναμε πρόβες κάθε Κυριακή μέχρι που ήρθε ο Larry (σ.σ.: Fast) και έπαιξε μαζί μας. Έπειτα, την τελευταία εβδομάδα πριν από το festival πήγαμε στο studio του Vinnie -ο Vinnie (σ.σ: Schmidt) ήταν ο ηχολήπτης μας- και παίξαμε για μια εβδομάδα και μετά κάναμε τη συναυλία. Ήταν πολύ ωραία, παίξαμε για 3 ώρες!
Ποιες είναι οι επιρροές σας ως μπασίστας;
Σίγουρα, ο Paul McCartney. Παίζουμε πολύ παρόμοιο στυλ, πολύ μελωδικό. Μ’ αρέσει πολύ ο Tim Bogert από τους Vanilla Fudge. Θα σου πω μια αστεία ιστορία για τον Tim. Όταν αποσύρθηκα (σ.σ: μετά το 1978), ξεκίνησα να ασχολούμαι με υδραυλικά και θέρμανση, και ήμουν σ’ ένα σπίτι κοιτάζοντας έναν λέβητα και η κυρία στο σπίτι μου είπε: «Ω, έχω έναν ξάδερφο που παίζει μουσική» και τ’ ακούς πολύ συχνά αυτό: Όλοι έχουν έναν ξάδερφο που παίζει μουσική και είπα: «Ποιος είναι ο ξάδερφός σου;» και είπε: «Ο Tim Bogert» και παραλίγο να πέσω στο πάτωμα και είπε: «Κοίτα, αυτή στην κουζίνα είναι η μητέρα του. Φτιάχνει φαγητό». Την συνάντησα και της είπα: «Άκου, αν έρθει ποτέ στην πόλη ο Tim, πάρε με τηλέφωνο και θα έρθω». Ίσως δύο μήνες αργότερα, τηλεφώνησε και πήγα και περάσαμε πιθανώς δύο ή τρεις ώρες μιλώντας. Υπέροχος τύπος και σπουδαίος μπασίστας! Όταν ξαναφτιάξαμε το συγκρότημα, κάναμε ένα festival στη Γερμανία και ήμασταν headliners το Σάββατο το βράδυ, ο Eric Burdon ήταν headliner την Κυριακή το βράδυ και την Παρασκευή το βράδυ έπαιζαν οι Vanilla Fudge. Έτσι, πήγαμε να δούμε τους πάντες και είδα τον Tim να κουρδίζει το μπάσο του. Κατέβηκα, τον χτύπησα στον ώμο και είπα: «Tim, είμαστε πολύ μακριά από το Chester», εκεί που γνωριστήκαμε και κοίταξε γύρω του και είπε: «Ουάου, τι κάνεις εδώ;!» Ήταν ωραία. Ήταν υπέροχος τύπος!
Σας άρεσαν άλλοι μπασίστες της εποχής σας όπως ο Jack Bruce (Cream) ή ο John Entwistle (The Who);
Ναι, είναι όλοι πολύ καλοί μπασίστες. Πολύ καλοί μπασίστες! Έχεις ένα στυλ και σε επηρεάζουν πράγματα. Αυτό που ακούγεται καλό, θα μπορούσε να είναι κάτι ορχηστρικό. Είναι ο τρόπος που δένει. Παίζω πολύ μελωδικά, συχνά σαν τσέλο. Ήμουν πιανίστας. Ξεκίνησα παίζοντας πιάνο και απ’ εκεί άρχισα να παίζω μπάσο. Μ’ αρέσει να παίζω μπάσο, είναι καλό όργανο.
Τι κάνει την μουσική των Nektar να παραμένει επίκαιρη το 2025;
Δεν ξέρω πραγματικά. Είναι επίκαιρη. Είναι σίγουρα η μουσική των Nektar. Μουσική που ακούγεται σαν τους Nektar. Είμαστε βασικά εγώ και ο Ryche. Ο Ryche ήταν στο συγκρότημα το ‘78. Όλη η μουσική για το “The Other Side” (2020) σε μεγάλο βαθμό γράφτηκε το 1978 και πήγαμε τη μουσική στο studio. Ξαναφτιάξαμε το συγκρότημα και παίζαμε σ’ ένα studio για σχεδόν ένα χρόνο πριν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε κάτι μ’ αυτό και αυτό έγινε ένα διπλό album, ήταν 8 κομμάτια. Μ’ αρέσει αυτό το album, είναι καλό album. Θα το επανακυκλοφορήσουμε. Κάναμε μια συναυλία (σ.σ: το 1978) με πολλή από τη μουσική που γράψαμε με τον Ryche και έχω μια ηχογράφηση απ’ αυτήν, οπότε, όταν το κυκλοφορήσουμε, θα το κυκλοφορήσουμε με την ηχογράφηση και αυτό που ήταν πριν. Αυτό πιθανότατα δεν θα συμβεί μέχρι κάποια στιγμή του χρόνου, δουλεύω πάνω σ’ αυτό. Ήταν μια συναυλία που κάναμε και στην πραγματικότητα ήρθε και ο Roye. Μόνο για εκείνη τη συναυλία, παίξαμε και με τον Roye και με τον Ryche. Ο Ryche ήταν 21 ετών, νομίζω, τότε, αλλά ήταν μια καλή συναυλία και θα την χρησιμοποιήσουμε όταν το επανακυκλοφορήσουμε.
Είχατε συνειδητοποιήσει τη δεκαετία του ‘70 ότι τα concepts για τους εξωγήινους και την οικολογία ήταν πολύ πιο μπροστά από την εποχή σας;
Εκεί ήταν το μυαλό μας. Δηλαδή, κοίτα τι κάνουμε τώρα, το “Mission to Mars”. Τώρα είμαστε ξανά στο διάστημα και ψάχνουμε πού θα πάμε όσον αφορά τους στίχους του επόμενου album και ελπίζουμε να είναι τριλογία. Θα κάνουμε ένα album και μετά άλλο ένα. Πρέπει να κοιτάξω και να δω αν μπορούμε να τα κάνουμε όλα μαζί και να το κυκλοφορήσουμε σε δύο μέρη. Ναι, ίσως αυτό συμβεί τελικά.
Ποιο ήταν το μυστικό της καταπληκτικής χημείας που είχατε ως rhythm section με τον Ron Howden;
Έπαιζα με τον Ron για πάνω από 60 χρόνια. Ό,τι κι αν σκεφτόμουν, κι αυτός σκεφτόταν το ίδιο, ήμασταν πάρα πολύ δεμένοι. Ήταν σκληρός, ήταν αντίθετος στο να χρησιμοποιήσουμε νέο drummer, ωστόσο ο Jay Dittamo είναι εξαιρετικός drummer και τον επέλεξε ο Ron. Ο Ron τον επέλεξε για να τον διαδεχτεί. Ο Ron ήξερε ότι είχε καρκίνο και φοβόταν ότι κάτι θα του συνέβαινε. Τον είδε να παίζει και τον πλησίασε και του είπε: «Αν ποτέ δεν μπορώ να παίξω, θα ήθελα να παίξεις εσύ στη θέση μου» και αυτό ακριβώς συνέβη. Κάναμε μια οντισιόν για drummer και μόλις ήρθε, ήξερα ότι ήταν ο κατάλληλος.
Γιατί θεωρείτε τους Nektar μέρος της krautrock σκηνής;
Επειδή ζούσαμε στη Γερμανία για 11 χρόνια, μιλάω γερμανικά. Το θέμα είναι ότι παίζαμε σε festival, πιθανώς μία φορά το μήνα. Μεγάλα festival με συγκροτήματα όπως οι Karthago, Guru Guru και Epitaph, όλα αυτά τα συγκροτήματα. Μαζευόμασταν, παίζαμε σ’ ένα festival και βγάζαμε όλοι κάποια χρήματα απ’ αυτό και υποθέτω ότι αυτό έγινε η σκηνή του krautrock, αλλά το krautrock μιλάει απλώς για το rock στη Γερμανία. Ξέρω ότι στους Amon Düül II δεν άρεσε αυτό, δεν θεωρούσαν ότι ήταν krautrock. Είναι στενοί μου φίλοι.
Κι αυτοί ήταν επίσης πολύ μπροστά από την εποχή τους. Νομίζω ότι το album τους “Yeti” (1970) ήταν ακόμα πιο μπροστά και από τους King Crimson.
Ναι, ήταν καλό… Έμαθα να μιλάω λίγα ελληνικά από έναν Έλληνα που μιλούσε γερμανικά. Έμαθα μερικά, για να μπορώ να μιλάω στο τηλέφωνο. Έχει περάσει πολύς καιρός. Γυρίζω πίσω στο ‘68, την τελευταία φορά που μίλησα ελληνικά, αλλά τι υπέροχο μέρος! Ξέρεις τον Βαγγέλη (σ.σ: Παπαθανασίου -Vangelis) ;
Ναι, φυσικά.
Ναι, πηγαίναμε στο σπίτι του Βαγγέλη και παίζαμε.
Στην Αθήνα ή στο Λονδίνο;
Στην Αθήνα. Υποτίθεται ότι θα ήμασταν οι Aphrodite’s Child με τον Ντέμη Ρούσσο (σ.σ: φωνητικά, μπάσο), εγώ κι ο Ron, ο drummer, αλλά ήμασταν στη μέση μιας δουλειάς και το timing δεν λειτουργούσε.
Έτυχε να παίξετε με τον Ντέμη Ρούσσο;
Ναι, τον ήξερα καλά. Τώρα, και οι δύο έχουν «φύγει». Ήταν καλοί. Παίξαμε μεγάλες συναυλίες στην Ελλάδα. Παίξαμε στο Παναθηναϊκό Στάδιο στην Ελλάδα, με 60.000 κόσμο. Ήταν υπέροχα. Δεν υπήρχε κανένας ν’ ακούσουν οι Έλληνες, δεν υπήρχαν πραγματικά μεγάλες συναυλίες και όταν ήρθαμε εκεί, ήταν σαν να ήμασταν οι Beatles. Ξαφνικά, παίζαμε μουσική που ήθελαν ν’ ακούσουν. Προσπαθώ να θυμηθώ τον τύπο… Νίκος Μαστοράκης, νομίζω. Αυτός έκανε τις συναυλίες.
Είναι λίγο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα στην Ελλάδα.
Σίγουρα, πολύ αμφιλεγόμενη. Τι κάνει τώρα;
Είναι ιδιοκτήτης ραδιοφωνικού σταθμού και γυρίζει ταινίες, ντοκιμαντέρ κ.λπ. Είναι σκηνοθέτης.
Θα ήθελα πολύ να έρθω και να παίξω στην Ελλάδα. Θα ήταν καλό.
Ακούγατε Karlheinz Stockhausen όπως πολλά συγκροτήματα της εποχής σας;
Ναι, ακούγαμε. Πήγαμε σε μια συναυλία του Stockhausen και αν ακούσεις το “Journey to the Centre of the Eye”, υπάρχουν τμήματα εκεί που είναι πολύ Stockhausen, που πήραμε την επιρροή από τον Karlheinz. Έγινε φίλος μας, ήταν σπουδαίος άνθρωπος.
Γνωρίσατε τον Frank Zappa όταν περιοδεύατε μαζί;
Ναι, πολύ καλά. Ο Frank ήταν άλλος ένας σπουδαίος τύπος. Μας έβαλε στην περιοδεία του. Ήθελε πολύ να πάμε στην δισκογραφική του εταιρεία, αλλά είχαμε ήδη συμβόλαιο, οπότε δεν μπορούσαμε να το κάνουμε. Στον Frank άρεσε πολύ το συγκρότημα. Τα δύο συγκροτήματα ήταν εξαιρετικά μαζί, περιοδεύσαμε μαζί του σ’ όλη την Ευρώπη. Ήταν υπέροχα, μ’ άρεσε πολύ.
Ξαφνιαστήκατε όταν είδατε μια φωτογραφία του Ian Curtis (τραγουδιστή των Joy Division) να φοράει t–shirt των Nektar;
Ναι, ναι, ναι! Το είδα! Ξαφνιάστηκα! Ο “George Jefferson”, ο Sherman Hemsley (σ.σ: ο ηθοποιός που έπαιξε τον George Jefferson στις τηλεοπτικές σειρές “All in the Family” και “The Jeffersons”), έβγαινε στις πλατείες του Hollywood με t-shirt των Nektar.
Η πολιτική ατμόσφαιρα στην Δυτική Γερμανία τη δεκαετία του ’70 πόσο επηρέασε τη μουσική των Nektar;
Καθόλου. Δεν ήμασταν πολιτικοποιημένοι.
Ήταν πολύ δύσκολο να μην είσαι πολιτικοποιημένος τότε.
Ξέρεις, το πρόβλημα με την πολιτική είναι αυτό: Αν συμφωνείς με τη μία ή την άλλη πλευρά, χάνεις το κοινό της άλλης πλευράς, άρα έχεις μόνο το μισό κοινό. Δεν πιστεύω ότι αυτός είναι ο σωστός τρόπος. Η μουσική και η πολιτική δεν πάνε μαζί. Δεν πάνε μαζί. Όταν ήμασταν στην Ελλάδα, κυβερνούσε τότε ο (σ.σ.: Γεώργιος) Παπαδόπουλος.
Ο δικτάτορας, ο συνταγματάρχης.
Ναι. Θυμάμαι, φώναξα στο αυτοκίνητό του επειδή κόρναρε και ήρθαν και μας πήραν και μας πήγαν σ’ ένα δικαστήριο και έπρεπε να φύγουμε από την Ελλάδα (γέλια). Ήταν τρομερή εποχή. Ήταν το ‘68. Νομίζω ότι ήμασταν στην Ελλάδα το ‘66 και το ‘68.
Υπήρχε τη δεκαετία του ‘70 οποιοδήποτε είδος ανταγωνισμού μεταξύ των Nektar και των Eloy;
Όχι, όχι. Ήμασταν φίλοι. Όλα τα συγκροτήματα: Eloy, Epitaph, Guru Guru, ήμασταν όλοι πολύ καλοί φίλοι. Δεν ήταν ανταγωνιστικά. Οι Tangerine Dream…
Πώς κανονίσατε να υπογράψουν οι Tangerine Dream το πρώτο δισκογραφικό τους συμβόλαιο με τη Virgin;
Πήγα στη Virgin Records και μίλησα με τον Richard Branson (σ.σ: ιδιοκτήτη της Virgin Records) και ο Richard μου είπε: «Ψάχνω να επικοινωνήσω με τους Tangerine Dream» και είπα: «Λοιπόν, θα παίξω μαζί τους την επόμενη εβδομάδα, οπότε, δώσ’ μου έναν αριθμό και θα τον δώσω στον Edgar (σ.σ: Froese -πληκτράς των Tangerine Dream)» και το έκανα και υπέγραψαν συμβόλαιο με τη Virgin. Ο Richard Branson επίσης ήταν καλός άνθρωπος. Είναι δισεκατομμυριούχος σήμερα.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη δεξιότητα που είχε ο Roye Albrighton (κιθάρα, φωνητικά -πέθανε το 2016);
Ήταν σπουδαίος κιθαρίστας. Ήταν καταπληκτικός ακουστικός κιθαρίστας, έπαιζε εξαιρετική ακουστική κιθάρα. Ο Roye ήταν εξαιρετικά ταλαντούχος. Γράφαμε μουσική κάθε μέρα και ο Mick (σ.σ: Brockett – στίχοι, light show) και εγώ γράφαμε κυρίως στίχους. Ο Roye ήταν πραγματικά σπουδαίος μουσικός. Τον γνώρισα στο Star Club στο Αμβούργο. Παίζαμε στο Star Club κι εκείνοι έπαιζαν στο Star Club. Πολλά συγκροτήματα έπαιζαν εκεί: Οι Black Sabbath, οι Spooky Tooth, οι Ace Kefford (μπάσο) από τους The Move, ένα εξαιρετικό συγκρότημα. Ο Bev (σ.σ.: Bevan -The Move, ELO, Black Sabbath) είναι σπουδαίος drummer. Ξέρω τον Bev από το Λονδίνο, ήταν υπέροχος τύπος.
Είστε αισιόδοξος για το μέλλον της progressive μουσικής;
Ναι, νομίζω ότι η progressive μουσική σιγά-σιγά αναδύεται. Ξέρω ότι μας έχουν συμπεριλάβει στην κατηγορία της progressive μουσικής, αλλά δεν ξέρω αν είναι progressive μουσική. Δεν ξέρω. Δεν μου αρέσει να με τσουβαλιάζουν στο «αυτό είσαι».
Ναι, αλλά η μουσική σας είναι σίγουρα προοδευτική.
Είμαι σίγουρος, είμαι σίγουρος! Αλλά υπήρχαμε πολύ καιρό πριν υπάρξει η progressive μουσική. Ήμασταν ένα rock ‘n’ roll συγκρότημα. Αν ακούσεις το “Journey to the Centre of the Eye”, υπάρχει πολύ heavy rock υλικό εκεί μέσα.
Είναι το “Do You Believe in Magic” (από το “Boston Tapes” του 1970, bonus στο “Remember the Future”) το πιο Beatlesque τραγούδι που γράψατε ποτέ;
Νομίζω, ναι. Το “Do You Believe in Magic” είναι σίγουρα Beatlesque. Μεγάλο μέρος της μουσικής μας έχει αυτό το χρώμα. Αν ακούσεις κάποια άλλα πράγματα όπως το “Skywriter” στο “The Other Side”, μπορείς ν’ ακούσεις την επιρροή του George Harrison στον Ryche. Είμαστε όλοι μεγάλοι οπαδοί των Beatles.
Αποτυπώνει το live album “Live In New York” (1977) το αληθινό πνεύμα μιας συναυλίας των Nektar;
Νομίζω ναι. Θα σου πω ότι και το “Sunday Night at the London Roundhouse” (1974) είναι πολύ καλό.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο καλλιτέχνης Helmut Wenske είναι ο Roger Dean (εξώφυλλα Yes, Asia) ή ο Storm Thorgerson (εξώφυλλα Pink Floyd, Scorpions, UFO) των Nektar;
Απολύτως. Είναι φανταστικός, είναι πραγματικός καλλιτέχνης. Είναι γύρω στα 85 τώρα. Υπέροχος τύπος, μιλάμε τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Δεν ζωγραφίζει πια, έχει αρθρίτιδα στα χέρια του, αλλά ναι, είναι σίγουρα ο Roger Dean μας.
Στη μουσική του Jimi Hendrix, στη μουσική του George Harrison, στη μουσική του Santana, υπάρχει επίσης μια πολύ έντονη πνευματική πτυχή. Είναι πνευματική η σημερινή μουσική;
Το “I’ll Let You In” είναι σίγουρα πνευματικό. Ναι, νομίζω ότι υπάρχει πολλή καλή πνευματική μουσική. Υπάρχει χώρος για κάθε μουσική, ανάλογα με το τι θες ν’ ακούσεις. Νομίζω ότι όταν ο κόσμος ακούει τη μουσική μας, στους περισσότερους θ’ αρέσει, αλλά πρέπει πρώτα να την ακούσουν και αυτό είναι δύσκολο. Δουλεύουμε πολύ σκληρά πάνω σε αυτό.
Πιστεύετε ότι λόγω των υπηρεσιών streaming, η ακρόαση ενός album από την αρχή μέχρι το τέλος γίνεται πλέον ένα είδος τέχνης που χάνεται;
Ναι, ναι. Νομίζω ότι τα παιδιά σήμερα κατεβάζουν τα πάντα.
Ναι, αλλά εγώ ακούω κάθε album 20 φορές από την αρχή μέχρι το τέλος. Τώρα, τα παιδιά ακούν ένα τραγούδι μία φορά για 30 δευτερόλεπτα και λένε «Μου αρέσει» ή «Δεν μου αρέσει». Δεν ακούν ολόκληρο το άλμπουμ. Έκανα μια συνέντευξη με τον Keith Emerson και μου είπε: «Ήταν τεράστιο γεγονός όταν οι Beatles κυκλοφορούσαν ένα νέο album. Έπρεπε ν’ ακούσεις τους στίχους του John Lennon, έπρεπε να ακούσεις την κιθάρα του George Harrison. Σήμερα κανείς δεν δίνει δεκάρα για το ποιος παίζει ένα solo στην κιθάρα σ’ ένα album της Lady Gaga. Η μουσική στο παρελθόν ήταν πιο σημαντική για τον κόσμο».
Έχεις δίκιο, έχεις δίκιο. Νομίζω ότι αυτό είναι το πρόβλημα, πραγματικά: Το να προσπαθείς να φτάσει η μουσική στον κόσμο, σημαίνει να κάνεις τους ανθρώπους να την ακούσουν. Δεν θέλουν ν’ αγοράσουν ένα album, θέλουν να το κατεβάσουν από το Spotify και το Spotify πληρώνει ψίχουλα και τελικά δεν βγάζεις χρήματα ως καλλιτέχνης. Είναι πολύ δύσκολο. Η μεγάλη διαφορά σήμερα σε σχέση με τη δεκαετία του ‘70 που παίζαμε, τότε ο κόσμος ήθελε ν’ αγοράσει ένα album, ένα βινύλιο. Δεν υπήρχε ακόμα το CD. Μόλις βγήκε το CD, είπα στον Larry Fast, «Αργά ή γρήγορα, θα το κατεβάζεις στον υπολογιστή και εμείς θα την κάνουμε» και αυτό ακριβώς συνέβη. Αν πουλάς 6.000 album σήμερα είσαι στα charts, και παλιά χρειαζόταν τουλάχιστον 50.000-60.000 albums για να μπεις στα charts. Έχουμε albums που πούλησαν 100.000 ή 200.000 αντίτυπα. Το “Remember the Future” πούλησε τόσο, κανένα πρόβλημα, αλλά από τότε που κυκλοφόρησε το “Remember the Future” δεν νομίζω ότι κάτι πούλησε τόσο καλά. Με τα χρόνια, οι πωλήσεις έχουν μειωθεί. Αλλά όπως είπα, ο κόσμος δεν αγοράζει albums σήμερα, δεν αγοράζει CD. Όταν βγήκαμε σε περιοδεία για το “Mission to Mars”, τυπώσαμε 200 ειδικά CD μόνο για την περιοδεία και όλα εξαντλήθηκαν, αλλά ήταν το κοινό μας και οι συναυλίες μας. Νομίζω ότι το “The Other Side” πούλησε περισσότερα, πούλησε περίπου 6.000 albums και μπήκαμε στα charts μ’ αυτό και μπήκαμε στα charts και με το “Mission to Mars”, αλλά όχι αρκετά ώστε να βγάλουμε χρήματα απ’ αυτό. Είναι δύσκολο σήμερα, κάτι πρέπει να αλλάξει.
Όλοι εσείς οι progressive μουσικοί, πώς νιώσατε γύρω στο ’77 όταν βγήκε το punk rock;
Το punk rock δεν ήταν το φόρτε μου. Μπορώ ν’ αντέξω το punk rock, δεν μπορώ ν’ αντέξω το rap. Το rap δεν μου λέει τίποτα, αλλά το punk rock είναι απλώς rock ‘n’n roll σε διαφορετική μορφή.
Έχετε περιοδεύσει με πολλούς ανθρώπους. Ποιος είναι ο καλύτερος άνθρωπος που έχετε γνωρίσει ποτέ;
Αυτή είναι δύσκολη ερώτηση. Πολλοί άνθρωποι που έχω γνωρίσει είναι σούπερ άνθρωποι. Ο manager του γραφείου μου, όταν είχα το management των Nektar στη Γερμανία, με πήρε τηλέφωνο τις προάλλες, έρχεται εδώ σήμερα, αλλά αρρώστησε σ’ αυτό το ταξίδι και έπρεπε να επιστρέψει στη Γερμανία. Οπότε, εκτιμώ πολύ πολλούς ανθρώπους.
Είχατε γνωρίσει ποτέ κανέναν από τους Can;
Ναι, ήξερα τους Can από τις μέρες στην Κολωνία, νομίζω ότι είχαν έδρα την Κολωνία.
Είχατε πάει ποτέ στο UFO Club, όπου έπαιζαν οι Pink Floyd όταν ο Syd Barrett ήταν στο συγκρότημα;
Παίξαμε μια συναυλία με τον Syd Barrett στο Cambridge Corn Exchange, την τελευταία του συναυλία (1972) με τον drummer των Pink Fairies, τον Twink. Γνωρίζω καλά τον Twink.
Έχω μιλήσει μαζί του. Ο Twink είπε ότι η τρέλα του Syd έχει σίγουρα μεγαλοποιηθεί, δεν ήταν τόσο τρελός όσο λέει ο κόσμος. Γνωρίσατε τον Syd, πώς ήταν;
Ήταν πολύ μαστουρωμένος, πολύ χαμένος, ξέρεις. Δεν νομίζω ότι ήταν από τις καλύτερες συναυλίες του. Νομίζω ότι έκανε καλά πράγματα με τους Pink Floyd. Είχε μερικές σπουδαίες ιδέες, αλλά κάποια ναρκωτικά του πήραν το μυαλό.
Ένας από τους ήρωές μου είναι ο Steve Marriott (Small Faces, Humble Pie -φωνητικά, κιθάρα).
Ω, ο Steve ήταν καλός. Ο Stevie ήταν σπουδαίος τύπος. Τον γνώρισα με τους Small Faces. Ήταν σπουδαίος κιθαρίστας και είχε υπέροχη φωνή. Νόμιζα ότι θα γινόταν πολύ μεγαλύτερο όνομα απ’ ό,τι έγινε. Όταν διαλύθηκαν οι Small Faces, ήταν σαν να εξαφανίστηκε. Ο Peter Frampton (σ.σ: Humble Pie -κιθάρα) ήρθε αμέσως στις ΗΠΑ και έγινε τεράστιος. Είναι ακόμα τεράστιος εδώ.
Πώς ήταν να ζεις στο Swinging London της δεκαετίας του ‘60;
Ήταν καλά, ήταν πολύ διασκεδαστικό. Πηγαίναμε στο Speakeasy (σ.σ: club) και όλοι ήταν εκεί, ήταν όλοι οι μουσικοί εκεί.
Ο John Lennon, ο Keith Moon (The Who -drums) και ο Ginger Baker (Cream -drums) σύχναζαν εκεί.
Δεν τους γνώρισα ποτέ, δεν ήμουν ποτέ στο ίδιο μέρος. Γνώρισα τον Pete Townshend (The Who -κιθάρες) μια φορά, αλλά δεν γνώρισα ποτέ τον Keith. Ο Keith ήταν σπουδαίος (γέλια). Στην πραγματικότητα, γνώρισα τον John Entwistle (σ.σ: The Who -μπάσο), ήταν εξαιρετικός μπασίστας. Έπαιζε στο Abbey Road, έκανε μια περιοδεία με την Ann Wilson (φωνητικά) από τους Heart. Ήταν σαν αυτό που κάνει τώρα ο Ringo με το συγκρότημά του (σ.σ: Ringo Starr & His All-Starr Band, που αποτελείται από άλλους διάσημους μουσικούς). Απ’ αυτό προέκυψε. Η Ann Wilson είναι επίσης καταπληκτική τραγουδίστρια. Δεν μιλήσαμε για μπάσο με τον John Entwistle. Γνώριζα τον Chris Squire (σ.σ.: Yes -μπάσο) αρκετά καλά, ούτε μ’ αυτόν είχαμε ποτέ την ευκαιρία να μιλήσουμε για μουσική. Λέγαμε μόνο «Γεια, τι κάνεις;», «Πώς πάει η συναυλία;» Με τον Tim Bogert, μιλήσαμε πολύ για μουσική. Μιλήσαμε για σχεδόν 3 ώρες, οπότε ναι. Δίδασκε στη Μουσική Σχολή του Berklee εκείνη την εποχή. Ήξερε πολύ καλά τη μουσική του. Επίσης, γνώριζα τον Jimi Hendrix αρκετά καλά. Τον γνώρισα στη Φρανκφούρτη και μετά ήμασταν στο Αμβούργο και συνάντησα ξανά τον Jimi στο Speakeasy στο Αμβούργο και καθίσαμε μαζί και ακούσαμε το album “Abbey Road” (σ.σ: The Beatles -1969) που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Συμφωνήσαμε και οι δύο ότι ήταν σπουδαίο album. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να πάει σπίτι, είπα: «Έλα, θα σε πάω εγώ» και τον πήγα πίσω στο ξενοδοχείο του, αλλά δεν τον είδα μετά απ’ αυτό. Τον συνάντησα δύο ή τρεις φορές, ήταν πολύ ταπεινός άνθρωπος.
Ο Brian Auger (Oblivion Express, Trinity -πλήκτρα) ήταν πολύ καλός φίλος με τον Jimi Hendrix και μου είπε ότι την τελευταία φορά που τον συνάντησε ήταν πολύ μπλεγμένος στα ναρκωτικά.
Α, ναι, πολύ μπλεγμένος στα ναρκωτικά. Όταν τον γνώρισα, ήταν Ok με κονιάκ και κοκαΐνη, κάτι τέτοιο. Έριχνε την κοκαΐνη στο μπουκάλι κάτω από το τραπέζι. Καπνίσαμε μαζί χασίς στο Αμβούργο. Του άρεσε αυτό. Ήταν καλός τύπος, καθόλου ψωνισμένος. Ήταν προσγειωμένος τύπος.
Ένας άλλος σπουδαίος μπασίστας ήταν ο John Paul Jones (Led Zeppelin). Τον είχατε γνωρίσει ποτέ;
Ναι, ο John Paul Jones ήταν καλός μπασίστας. Τον γνώρισα, ήμασταν στα παρασκήνια όταν έπαιξαν στο Wembley στο Λονδίνο (σ.σ: 20 & 21 Νοεμβρίου 1971) και κάναμε μεγάλες σε διάρκεια συζητήσεις με τον Robert Plant (φωνητικά). Ξέρεις, ο Robert Plant κάθισε και ήταν σαν να ήταν ένας από την παρέα. Ήταν υπέροχα. Υποτίθεται ότι θα παίζαμε μαζί τους, αλλά δεν μπορούσαν να μας βάλουν στο line up επειδή υπήρχαν ήδη άλλοι. Έτσι, ήμασταν στα παρασκήνια και συνάντησα τον Jimmy Page (κιθάρα). Ήξερα τον Jimmy από πολλά χρόνια πριν, από το ‘64 όταν έπαιζε με τον Little Richard. Ήταν στην πραγματικότητα μπασίστας του Little Richard. Γνώρισα τον John Paul Jones, αλλά δεν μιλήσαμε πραγματικά επειδή μιλούσα με το υπόλοιπο συγκρότημα.
Ένα τεράστιο «ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ» στον κύριο Derek “Mo” Moore για τον χρόνο του.
Official Nektar website: https://nektarsmusic.com
Official Nektar Facebook page: https://www.facebook.com/nektarRocks